راهبردهای فراخوانی شخصیت جمیله بوحیرد در گفتمان‌های سیاسی شعر معاصر عربی

مبارزه در راه عقیده و تلاش برای آزادی و دستیابی به عدالت اجتماعی، ازجمله بن‌مایه‌های اساسی شعر شاعران معاصر عربی است. یکی از شگردهایی که شاعران برای ترسیم خواسته‌ها و رویاهای خود به آن تمایل نشان داده‌اند، بهره‌گیری از چهره های مبارز و الگوپذیری از آن‌ها در متن شعری است. در میان شخصیت های دخالت داده شده در شعر معاصر عربی، «جمیله بوحیرد» یکی از شخصیت‌های مهم و تاثیرگذار الجزائر به علت داشتن تجربه مبارزاتی با استعمار فرانسه و تحمل شکنجه و رنج‌های طولانی در زندان‌ها، به‌عنوان الگویی مناسب، موردتوجه شاعران قرارگرفته و با دلالت های مختلف، حجم انبوهی از گفتمان های سیاسی شاعران را به خود اختصاص داده است. برخی از آن شاعران همچون نازک الملائکه، عبدالمعطی حجازی، بدرشاکر السیاب، نزار قبانی و عبدالوهاب البیاتی تمرکز ویژه‌ای بر این شخصیت نمودند و تلاش کردند با کاربست راهبردهای مختلف، از رهگذر این چهره، مفاهیم متعدد ذهنی خود را به‌صورت ملموس و عینی برای مخاطبان ترسیم نمایند. در پرتو حضور پررنگ و محوری چهره یادشده در گفتمان شعری شاعران و بار معنایی ای که بر دوش می کشد، پژوهش حاضر می‌کوشد با رویکرد کیفی و روش توصیفی-تحلیلی، از راهبردهای فراخوانی این شخصیت، میزان حضور و نحوه دخالت‌دهی وی در شعر شاعران یادشده پرده بردارد و به تحلیل گفتمان و تشریح دلالت های این شخصیت در متن شعری آنان بپردازد تا گامی در فهم دقیق تر شعر معاصر برداشته باشد. نتایج تحقیق حکایت از این دارد که جمیله بوحیرد به عنوان یک الگو و کنشگر فعال، در گفتمان های سیاسی در زمینه استعمارستیزی و بازستانی هویت از دست رفته، در بستر شعر شاعران مورد مطالعه ایفای نقش داشته است. در فرایند مفهوم سازی، حضور این چهره در سروده ها به صورت محوری بوده و در راستای کاهش فاصله عاطفی با او، به نام وی در آن متون تصریح شده است.

strategies of invoking the personality of jamila bohaird in the political discourses of contemporary arabic poetry

the struggle for belief, striving for freedom, and achieving social justice are among the fundamental themes of contemporary arab poets’ poetry. one way in which poets have depicted their desires and dreams is by using figures involved in the fight as examples in their poetic texts. among these figures, jamila bouhaird, an important and influential figure from algeria, is considered a suitable model by poets due to her experience fighting against french colonialism and enduring torture and long suffering in prisons. her presence has been appropriated by many poets in their political discourses, including nazul al-malaika, abdul moti hijazi, badr shaker al-siyab, nizar qabbani, and abdul wahab al-bayati.given the prominent presence of this figure in the poetic discourse of these poets and the semantic load it carries, the current research aims to qualitatively explore the strategies used to depict this character, as well as the degree of his presence and how he intervenes in the poem. the goal is to reveal how these poets use this character in their poetic texts and analyze its implications in order to gain a more accurate understanding of contemporary poetry.the results of the research indicate that jamila bohaird has played a role as a role model and active activist in the political discourses related to anti-colonialism and the restoration of lost identity within the poetry of these studied poets. in the conceptualization process, her presence in the poems was central, with her name specified in those texts to reduce emotional distance with her.