بررسی گفتمان موقعیتِ تسلیم و امید به خدا در سوره کهف بر اساس نظام نقش‌گرای هلیدی

در زبان‌شناسی نقش‌گرا معنای بافتی متون، محصول پیوند متن و موقعیتی است که در آن تولید می‌شود. مهم‌ترین کارکرد این نوع از نگاه در قرآن کریم آشکارسازی زوایای پنهان معنا در آن است. ضرورت این نوع از نگاه در بیان و اثبات این فرضیه است که بافت موقعیت مطرح شده در نظام نقش‌گرا، به‌ واسطه تعیین دقیق معنا به ‌عنوان یک قرینه اساسی در فهم، میتواند به ‌طور مستقیم بر معنای آیات قرآن کریم اثر داشته باشد. برای مثال موقعیت تسلیم و امید به خداوند در سوره کهف، آشکارکننده ابعاد مختلف تسلیم از جنبه فردی، اجتماعی و اعتقادی است. در این پژوهش سعی شده است با در پیش گرفتن روش توصیفی - تحلیلی با بررسی آیاتی از سوره کهف که تسلیم و امید به خداوند را مطرح کرده‌اند به تبیین ارتباط گفتمان موقعیت این مقوله‌ها با متن و ارتباط لایه های سه‌گانه بافت موقعیتی(گستره، منش و شیوه سخن) با لایه های معنایی زبان (فرانقش اندیشگانی و بینافردی و متنی) پرداخته شود. از جمله رهیافت های حاصل شده آن است که آغازگر‌های مرکب (متنی- ساختاری) در موقعیت تسلیم بیشترین بسامد را دارا هستند که نشان از ارتباط حروف ربط با موقعیت دارد. تکرار در بافت موقعیتی تسلیم و امید به چندین شکل نمود می‌یابد همچنین استعمال «رب» با ضمیر متصل «نا» و «ی» در هر سه رویداد یعنی (داستان جوانمردان، واقعه تحدی و داستان صاحبان باغ) مشاهده نمود. عنصر معنایی این ترکیب اضافی همان امید به رحمت خداوند است که بافت موقعیت در شکل دادن آن نقش اساسی ایفا می کند.

examining the discourse of submission and hope to god in surah kahf based on halidi’s role-oriented system

in role-oriented linguistics, the textual meaning of the texts is the product of the connection between the text and the situation in which it is produced. the essential function of this type of view in the holy quran is to reveal the hidden angles of meaning in it. this type of view is necessary to prove the hypothesis that the context of the situation presented in the role-oriented system, through the precise determination of the meaning as a basic assumption in understanding, can directly affect the purpose of the verses of the holy quran. for example, the position of submission and hope in god in surah al-kahf reveals the different aspects of recommendation from the individual, social and religious aspects. in this research, by taking the descriptive-analytical method by examining the verses of surah al-kahf that mention request and hope in god, it has been tried to explain the relationship between the discourse, the position of these categories and the text, and the relationship between the three layers of the text. a situation (scope, nature, and style of speech) should be processed with the semantic layers of language (ideological, interpersonal, and textual). among the obtained approaches is that. compound starters (textual-structural) have the highest frequency in the subjunctive position, which shows the connection of conjunctions with the situation. repetition in the situational context of submission and hope is manifested in several forms. also, he observed the use of &rab& with the pronoun &na& and &y& in all three events, i.e. (the story of young men, the event of a challenge, and the story of the owners of the garden). the semantic element of this additional combination is the hope for god’s mercy, in which the context of the situation plays an essential role in shaping.