واکاوی جامعه‌شناختی ادبی در داستان کوتاه «الزیف» بر اساس اسلوب لوسین گلدمن

علم جامعه شناسی ادبیات، دانش گسترده ای است که دربردارنده ی مجموعه ی وسیعی از افکار و نظریات متفکران پیرامون پیوند میان ادیب و جامعه ی وی است. ازاین‌رو مطالعات ادبی بر مبنای نظریات این اندیشمندان، گامی استوار و ضروری در زمینه ی نقد متون ادبی به شمار می رود و چه‌بسا نتیجه ی پژوهش های ادبی فارغ از این گونه مطالعات ابتر است. یکی از اندیشمندان جامعه شناسی ادبیات لوسین گلدمن است که بنیان گذار سبکی نوین در این حوزه به شمار می رود. شیوه ی او به ساخت گرایی تکوینی شهرت یافته است. او معتقد است اثر ادبی نتیجه ی فرهنگ و آگاهی جمعی طبقه، عصر و یا نسل نویسنده است. لذا در روش خود در پیِ ایجاد ارتباطی معنادار میان اثر ادبی و مهم ترین جنبه های زندگی اجتماعی است. نجیب محفوظ داستان پرداز و رمان نویس معاصر مصر ازجمله نویسندگانی است که در آثارش به دنبال بیان آمال و محنت های جامعه و طبقه ی اجتماعی خود می باشد. به‌گونه‌ای که از خلال بررسی آن‌ها به شیوه ی ساخت گرایی تکوینی، می توان به پیوندهای وثیق ساخت درونی و ادبی این آثار با نگرش و آگاهی جمعی طبقه ی اجتماعی نویسنده پی برد. ازجمله‌ی این آثار داستان کوتاه «الزیف» از مجموعة داستانی «همس الجنون» اوست؛ پژوهش حاضر به‌منظور بررسی این داستان کوتاه، نظریه ی لوسین گلدمن را چراغ راه خود قرار داده است. بدین منظور ساختار داستان در دو سطح تفسیری – یعنی دریافت درون متنی همچون بررسی ساختار معنایی و سطح تشریحی –یعنی تحلیل بستر اجتماعی و فرهنگی داستان مورد کاوش قرار می گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد عناصر این داستان دارای ویژگی هایی است که بیان گر پیوند عمیق داستان با جامعه ی نجیب محفوظ است؛ همچنین نشان می دهد که داستان ثمره ی جهان بینی و آگاهی جمعی گروهی است که نویسنده به آن تعلق دارد.

Literary, sociological analysis in the short story al-zaif. Based on the style of Lucien Goldman

The sociology of literature is a vast body of knowledge that includes a wide range of thinkers and thinkers about the connection between a writer and his society. Therefore, literary studies through these thinkers’ views are a reliable and necessary step in the field of literary criticism and analysis, and perhaps the result of academic research is incomplete without these studies. One of the sociological thinkers of literature is Lucien Goldman, who is the founder of a new style in this field. His style is Known as formative constructivism. He believes that a literary work results from the culture and the collective consciousness of the writer’s class, age, or generation. Therefore, he sought to create a meaningful relationship between a literary work and the most important aspects of social life in his method. Naguib Mahfouz, the contemporary Egyptian storyteller, and novelist are one of the authors who seek to express the desires and the sufferings of their society and their social class in their works. Somehow, healthy relationships can be found between these works’ internal and literary construction with the author’s social class’s collective attitude and consciousness during his studies by a genetic structuralism method. Among these works is the short story of &alzaif& from his fiction collection &whisper of Madness.&  To investigate the short story &’ alzaif& by the present study has used this thinker as a beacon. For this purpose, the short story structure explores two interpretation levels: receiving within the text, such as examining the semantic structure and the descriptive level –that is, analyzing the story’s social and cultural context. The research results show that the elements of the story have features that indicate the deep connection of the story with Najib Mahfouz’s society and show that the story is the result of the world view and collective consciousness of the group to which the author belongs.