شناسایی شاخص های توسعه پایدار در تدوین نظام پایش و ارزشیابی مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی ایران

اعمال مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی با رویکرد توسعه پایدار به دلیل گستردگی و تنوع فعالیت ها و اقدامات، تعقیب همزمان چند هدف، یکپارچه سازی عوامل مدیریتی و نیز دخالت در رویه‌های جاری توسعه و روند تغییرات اکولوژیکی، نیازمند استقرار نظامی برای پایش و ارزشیابی خود است. نظارت و ارزشیابی موفق مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی مستلزم کاربرد شاخص های با قابلیت اندازه گیری آسان، مقرون به صرفه، عینی، با حساسیت کافی و مبتنی بر تئوری های علمی است. در این مقاله شاخص های مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی ایران مبتنی بر توسعه پایدار که محتوای آن شامل سه دسته شاخص‌های عملکرد مدیریتی، اکولوژیکی و اقتصادی، اجتماعی می باشد معرفی می شود. با قرار دادن شاخص های مذکور در چهارچوب مدل محرک – فشار – وضعیت– تاثیر – پاسخ، امکان برقراری ارتباط منطقی شاخص ها فراهم می گردد. سپس این شاخص ها بر اساس اهداف مدیریت یکپارچه منطقه ساحلی ایران به روش علمی بومی سازی شده و بدین منظور چند شاخص جدید در دو جنبه مدیریت (نهادی) و اقتصادی اجتماعی پیشنهاد شده است. همچنین به منظور درک یکسانی از اهداف و تعاریف و سنجش‌های صورت گرفته، شاخص ها استاندارسازی شده اند.

Application of Sustainable Development Indicators in the Organizational Structure of Monitoring and evaluation for Iran’s ICZM

Coastal zones are one of the invaluable areas on earth with considerable effects on development. The interaction of two ecosystems, land and water, has resulted in a high level biodiversity. Sustainable development, which considers both aspects of ecosystem and Socioeconomic system, can be considered as an appropriate approach for coastal zone management. This would be the strategy for Integrated Coastal Zone Management (ICZM). Due to the requirement of wide actions in ICZM toward several objectives and goals at the same time, there is a necessity of establishing an appropriate Monitoring (M) and Evaluation (E) system. The aim of M E system for ICZM includes monitoring ecological and socioeconomic trends; assessing the achievement of goals and objectives; assessing the impacts of ICZM; ensuring existence of correction mechanisms and enhancement of goals and mitigation plans. Indicators are key issue in the monitoring and evaluation procedure. The aim is to apply the indicators to evaluate the outcomes of ICZM and direct them toward the sustainable development principles. Such indicators were classified in three categories, namely: socioeconomic, environmental and institutional. Customization of indicators and making them standard on the basis of national strategies and also availabilities are vital in this regard. In the present study the organization of the structure of M E for ICZM is introduced and application of indicators based on sustainable development paradigm in the DPSIR model is presented. The indicators are customized and standardized based on the national strategies and availabilities and a number of new indicators are introduced.