انواع هوموس و مهم‌ترین عوامل موثر بر تغییرات آن در راشستان‌های آمیخته (مطالعه موردی: جنگل شصت‌کلاته گرگان)

این پژوهش با هدف بررسی انواع مختلف هوموس و تعیین مهم‌ترین عوامل موثر بر تغییرات آن در راشستان‌های آمیخته‌ جنگل آموزشی و پژوهشی شصت‌کلاته انجام گردید. به این منظور تعداد 32 حفره با مساحت‌های متفاوت در پارسل 32 انتخاب شدند. در هر حفره 5 نیم‌رخ هوموس حفر گردید. سپس به فاصله 20 متر از حاشیه حفره نیز 5 نیم‌رخ هوموس به همان روشی که در داخل حفره بیان شد، حفر گردید. آن‌گاه نوع هوموس با استفاده از روش طبقه‌بندی مورفولوژیکی تعیین شد. نتایج به‌دست آمده نشان داد که در مجموع 9 نوع مختلف هوموس در منطقه مورد مطالعه مشاهده گردید. رده مول با فراوانی 6/70 درصد و زیر رده دیسمول با فراوانی 8/37 درصد در منطقه مورد مطالعه غالبیت دارند. در حفرات متوسط ضخامت افق‌های لایه مواد آلی از l به h به‌ترتیب 7/1، 3/0 و 1/0 سانتی‌متر بود. این مقدار در زیر تاج پوشش از l به h به‌ترتیب 3/2، 9/0 و 48/0 سانتی‌متر بود. بین انواع مختلف هوموس در زیر تاج پوشش با انواع هوموس در درون حفرات از نظر آماری اختلاف معنی‌داری مشاهده گردید. وسعت حفره و شکل زمین از جمله عوامل موثر بر نوع هوموس بودند. ضمن این‌که متوسط زی‌توده لایه مواد آلی در حفره‌ها 486 و در زیرتاج پوشش 686 گرم در مترمربع بود. نتایج به‌دست آمده می‌تواند به‌عنوان یک الگو در پیش‌بینی اثرات اجرای شیوه‌های نزدیک به طبیعت بر ویژگی‌های هوموس جنگلی در نظر گرفته شد.