کاربرد تابع K رایپلی در آشکارسازی الگوی پراکنش مکانی گونه ملج در جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود نوشهر

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های ساختاری یک توده جنگلی، الگوی مکانی درختان می‌باشد که در توصیف اکوسیستم‌های جنگلی و مدیریت پایدار آن نقش مهمی ایفا می‌نماید. نظر به این‌که بیماری مرگ نارون و قطع بی‌رویه درختان ملج، موجودیت این گونه را تهدید می‌نماید، این مطالعه سعی دارد تا با بررسی الگوی مکانی به مدیریت حفاظتی این گونه ارزشمند برای جلوگیری از انقراض آن و همچنین احیای آن کمک نماید. این مطالعه در بخش نم‌خانه، جنگل خیرود نوشهر صورت گرفته است. به‌دلیل وسعت منطقه مورد مطالعه (1035 هکتار)، همه پایه‌های ملج با قطر برابر سینه بزرگ‌تر از 10 سانتی‌متر با سیستم موقعیت‌یاب جهانی ثبت و الگوی مکانی درختان با استفاده از تابع k رایپلی بررسی شد. نتایج نشان داد که گونه ملج در فاصله‌های کم‌تر از 10 متر دارای الگوی تجمعی بوده و در فاصله‌های بزرگ‌تر الگو به‌سمت تصادفی بودن تغییر می‌نماید. به‌منظور بررسی این که آیا الگوی کپه‌ای در فواصل کوتاه، متاثر از درختان مادری می‌باشد، درختان براساس قطر برابر سینه به 4 کلاسه قطری کم‌قطر، میان‌قطر، قطور و خیلی‌قطور تقسیم شدند. استفاده از تابع یک‌متغیره k رایپلی برای هر یک از کلاسه‌ها نشان داد که کلاسه کم‌قطر دارای الگوی تجمعی بوده و با افزایش کلاسه قطری الگوی مکانی گونه ملج تمایل به تصادفی شدن دارد. اجتماع‌پذیری بین کلاسه‌های کم‌قطر با سایر کلاسه‌ها با استفاده از تابع دومتغیره k رایپلی نشان می‌دهد که بین درختان کم‌قطر و سایر کلاسه‌ها، اثر متقابل منفی وجود دارد و این فرض که درختان قطور عامل تشکیل الگوی کپه‌ای می‌باشد، رد می‌گردد. می‌توان نتیجه‌گیری نمود شرایط رویشگاهی مناسب، تمایل نداشتن قاچاقچیان چوب به قطع درختان کم‌قطر ملج و (احتمالاً وجود) اثر متقابل مثبت بین گونه ملج با سایر گونه‌ها باعث تشکیل الگوی مکانی کپه‌ای گردیده باشد.