مقایسه شاخص سطح برگ و مشخصه‌های کمی جنگل در توده‌های جنگلی مدیریت شده و مدیریت نشده جنگل‌های شصت کلاته گرگان

سابقه و هدف: آگاهی از تغییرات شاخص سطح برگ در اثر مدیریت جنگل و بهره‌برداری و مقایسه آن با توده‌های مدیریت نشده، اطلاعات با ارزشی از توده‌های جنگلی را به ما خواهد داد که جهت تصمیم‌گیری صحیح در برنامه‌ریزی‌های آینده توده‌های جنگلی و مدیریت پایدار جنگل لازم و ضروری می‌باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی و مقایسه شاخص سطح برگ، حجم در هکتار، تعداد در هکتار و رویه زمینی در هکتار در توده‌های مدیریت شده و مدیریت نشده برای کل و به تفکیک گونه در توده‌های ناهمسال پهن برگ جنگل‌های شصت کلاته در یک شرایط رویشگاهی تقریبا مشابه می‌باشد.مواد و روش: منطقه مورد مطالعه در بخشی از سری یک (توده مدیریت شده) و بخشی از سری دو (توده مدیریت نشده) در طرح جنگلداری دکتر بهرام نیا واقع شده است. شبکه نمونه‌برداری به روش منظم تصادفی با شبکه 200×150 متر بر روی زمین پیاده و در هر قطعه نمونه اطلاعات قطر برابرسینه، نوع گونه و ارتفاع برخی از درختان برداشت شد. سپس در هر قطعه نمونه یک تله لاشبرگ به ابعاد 60×60 سانتی‌متر و با عمق 20 سانتیمتر نصب و هر ماه یک بار از زمان نصب به مدت یک سال برگ‌های آن جمع‌آوری و به آزمایشگاه انتقال داده شد و پس از محاسبه سطح ویژه برگ و وزن خشک برگ‌ها در تله به تفکیک گونه، شاخص سطح برگ به تفکیک گونه و سپس برای کل گونه‌ها در هر قطعه نمونه محاسبه گردید. همچنین مشخصه‌های حجم در هکتار، تعداد درختان در هکتار و رویه زمینی در هکتار نیز برای هر قطعه نمونه محاسبه گردید. سپس شاخص سطح برگ کل دو توده مدیریت شده و مدیریت نشده به تفکیک گونه‌ها، حجم در هکتار، تعداد درختان در هکتار و رویه زمینی در هکتار با استفاده از آزمون t مستقل مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج حاصل از آماره‌های توصیفی نشان داد که شاخص سطح برگ در توده مدیریت شده و مدیریت نشده به ترتیب 63/6 و 03/6 حاصل شد که میزان این شاخص در توده مدیریت شده نسبت به توده مدیریت نشده بیشتر بود. همچنین میانگین شاخص سطح برگ به تفکیک گونه برای راش، ممرز، انجیلی و افراپلت در توده مدیریت شده به ترتیب 76/1، 01/2، 87/1 و 63/1 و برای توده مدیریت نشده به ترتیب 41/2، 44/1، 38/1 و 16/1 برآورد شد. نتایج آزمون t مستقل نشان داد که بین میانگین شاخص سطح برگ در کل دو توده مدیریت شده و مدیریت نشده در سطح احتمال 95 درصد تفاوت معنی‌داری وجود دارد(p.value<0.05). اما تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال 95 درصد بین مشخصه‌های حجم سرپا در هکتار، تعداد درختان در هکتار و رویه زمینی در هکتار در دو توده مدیریت شده و مدیریت نشده وجود ندارد(p.value>0.05). همچنین نتایج نشان داد که بین شاخص سطح برگ گونه‌های انجیلی، ممرز و راش در دو توده مدیریت شده و مدیریت نشده در سطح احتمال 95 درصد تفاوت معنی‌داری وجود دارد اما تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال 95 درصد بین شاخص سطح برگ افراپلت در دو توده مدیریت شده و مدیریت نشده وجود ندارد(p.value>0.05). نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که مدیریت جنگل و بهره‌برداری تاثیر معنی‌داری بر روی شاخص سطح برگ دارد. بنابراین با مدیریت صحیح و بهره‌برداری دقیق می‌توان شاخص سطح برگ را افزایش داد و افزایش شاخص سطح برگ نیز باعث افزایش تولید، ذخیره کربن و فتوسنتز می‌شود.

comparison of leaf area index and quantitative characteristics of forest stands structure in managed and unmanaged forest stands in shast kalate forests of gorgan

background and objective: understanding the variations in leaf area index resulting from forest management practices and harvesting, and comparing them to those of unmanaged stands, offers valuable insights into forest stands that are crucial for informed decision making, future planning, and sustainable forest management. this study aims to assess and compare the leaf area index, volume, tree density, and basal area in managed and unmanaged stands, both overall and by species, within the uneven aged broad leaved stands of the shast kalateh forests.materials and methods: the study area is located in a part of series one (managed stand) and series two (unmanaged stand) within dr. bahram nia’s forestry plan. systematic sampling was conducted using a grid measuring 200×150 meters on the ground. data on diameter at breast height, species type, and height of selected trees were collected for each sample plot. additionally, a leaf litter trap measuring 60×60×20 centimeters was installed in each sample plot. leaves were collected on a monthly basis for one year after installation and then transferred to the laboratory. after determining the specific leaf area and dry weight of leaves per species in the trap, the leaf area index was calculated for each species and subsequently for all species within each sample plot. the characteristics of volume per hectare, the number of trees per hectare, and ground area per hectare were also calculated for each sample plot. the total leaf area index for both managed and unmanaged stands, as well as volume per hectare, the number of trees per hectare, and ground area per hectare, were compared and evaluated using an independent t test.findings: the results of the descriptive statistics indicated that the leaf area index was higher in the managed stand (6.63) compared to the unmanaged stand (6.03). the average leaf area index by species for, f.oreintalis lipsky, c. betulus l, p. persica and a. velutinum boiss in the managed stand was 1.76, 2.01, 1.87, and 1.63, respectively, while in the unmanaged stand, these values were 2.41, 1.44, 1.38, and 1.16, respectively. the independent t test results showed a statistically significant difference in the overall leaf area index between the managed and unmanaged stands at a 95% confidence level (p < 0.05). however, there was no significant difference at a 95% confidence level in the standing volume, tree density, and basal area between the two types of stands (p > 0.05). furthermore, there were statistically significant differences in the leaf area index of, f.oreintalis lipsky, c. betulus l, p. persica species between the managed and unmanaged stands at a 95% confidence level. however, there was no statistically significant difference in the leaf area index of a. velutinum boiss between the two stands (p > 0.05).conclusion: the results of this study show that forest management and harvesting have a significant impact on the leaf area index. therefore, by implementing proper management and precise harvesting techniques, it is possible to enhance the leaf area index, leading to increased production, carbon storage, and photosynthesis.