تحلیل تمایل به مشارکت در مدیریت جنگل‌: بررسی عوامل اجتماعی-اقتصادی و موانع در جنگل‌های شهری خرم‌آباد

سابقه و هدف: مشارکت شهروندان در مدیریت جنگل‌های شهری، می‌تواند باعث بهبود شرایط این جنگل‌ها و تجربه شهروندان در استفاده از این منابع شود. با اینحال، تمایل افراد به مشارکت در جنگل‌های شهری می‌تواند تحت تاثیر فاکتورهای مختلف باشد. همچنین موانع و زمینه-های مشارکت از دیدگاه شهروندان برای برنامه‌ریزی مدیریت مشارکتی این منابع اهمیت دارد. این مقاله به بررسی تمایل افراد به مشارکت در مدیریت جنگل‌های شهری با تاکید بر عوامل اجتماعی-اقتصادی و گروه‌های مختلف، موانع و زمینه‌های موجود برای مشارکت می‌پردازد.مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر در جنگل‌های شهری خرم‌آباد صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق شاما بازدیدکنندگان جنگل‌های شهری بودند. تعداد نمونه بر اساس روش کرجسی-مورگان 400 نفر تعیین و نمونه برداری با روش انتساب متناسب صورت گرفت. داده‌های تحقیق با استفاده از پرسش‌نامه محقق ساخت تهیه شدند. پرسش‌نامه قبل از جمع‌آوری داده‌ها، از نظر روایی و پایایی مورد بررسی قرار گرفت و تایید شد. ارتباط میان تمایل به مشارکت و متغیرهای مختلف اجتماعی-اقتصادی، از جمله تعداد افراد خانوار، سابقه سکونت در شهر، سطح تحصیلات و تعداد بازدیدهای سالانه از جنگل‌های شهری، مورد بررسی قرار گرفته است. داداه‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: نتابج مطالعه نشان داد که از دید بازدیدکنندگان عدم تاثیر مشارکت بر برنامه‌های مدیریتی (26%) و نبود تشکل‌های مردمی فعال در این زمینه (25%) مهمترین موانع مشارکت شهروندان هستند. همچنین تذکر و آموزش به شهروندان، جمع‌آوری زباله و حفاظت از گونه‌های درختی مهمترین زمینه‌های مشارکت در مدیریت این منابع بودند. ارزش‌های تفرجی، ارزش‌های زیباشناختی، بهبود سلامت جسم و روح و کاهش آلودگی هوا، مهمترین کارکردهای این جنگل‌ها از نظر بازدیدکنندگان رتبه بندی شدند. نتایج نشان داد که تمایل به مشارکت در مدیریت جنگل‌های شهری بین گروه‌های مختلف متفاوت است. زنان نسبت به مردان تمایل بیشتری به مشارکت دارند و افراد مجرد نسبت به افراد متاهل تمایل بیشتری به مشارکت در مدیریت جنگل‌های شهری از خود نشان می‌دهند. همچنین، افراد عضو انجمن‌ها یا گروه‌های محیط زیستی و صفحات محیط زیستی مجازی، نسبت به افرادی که در این گروه‌ها عضویت ندارند، تمایل بیشتری به مشارکت در مدیریت جنگل‌های شهری دارند. با افزایش سابقه سکونت در شهر، تمایل افراد به مشارکت نیز افزایش می‌یابد. همچنین، تحصیلات فرد و تعداد بازدیدهای سالانه از جنگل‌های شهری نیز با تمایل به مشارکت در مدیریت این جنگل‌ها رابطه مثبت و معنی‌داری دارند.بحث و نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان داد که اگرچه افراد بر اساس ویژگی‌های اقتصادی-اجتماعی دارای تمایلات متفاوتی برای مشارکت در مدیریت جنگل‌های شهری هستند، اما به دلیل وجود تمایل افراد برای مشارکت، زمینه برای برنامه‌ریزی‌های مشارکتی مردم وجود دارد. لازم است که مدیران شهری با برنامه‌ریزی و برنامه‌های آموزشی-ترویجی، زمینه مشارکت مردم را فراهم کنند.

analysis of willingness to participate in forest management: investigating socio-economic factors and barrier in khorram abad’s urban forests

background and objectives: citizen engagement in the management of urban forests has emerged as a means to enhance forest conditions and improve the overall experience of forest users. however, several factors can influence people’s willingness to participate in such initiatives. understanding the barriers and grounds for participation from the perspective of citizens is crucial for effective planning and implementation of participatory forest management. this article aims to investigate the factors influencing people’s willingness to participate in urban forest management, with a particular focus on socio-economic variables, demographic groups, and the identification of barriers and opportunities for involvement.materials and methods: the study was conducted in the urban forests of khorram abad, with a sample population consisting of forest visitors. a total of 400 participants were selected using the proportional assignment method based on the krejci-morgan approach. data were collected through a researcher-made questionnaire, which was validated and tested for reliability. the questionnaire explored various socio-economic variables and their relationship with willingness to participate in urban forest management. descriptive and inferential statistical analyses were employed to examine the data.results: the findings indicate that, according to forest visitors, the lack of perceived impact on management programs and the absence of active community organizations are the primary barriers to citizen participation. key areas for involvement include citizen education, waste management, and tree species protection. the recreational and aesthetic values of urban forests, as well as their positive impact on physical and mental health and air pollution reduction, were identified as crucial functions by the participants. moreover, the study reveals variations in willingness to participate across different demographic groups. women showed a higher inclination for participation compared to men, and unmarried individuals exhibited a greater willingness than married individuals. furthermore, individuals who were members of environmental associations or groups and engaged with virtual environmental platforms demonstrated a stronger desire to participate in urban forest management. the duration of city residency and education level positively correlated with willingness to participate, as did the frequency of visits to urban forests.conclusion: the research findings highlight the importance of considering socio-economic characteristics when designing participatory programs for urban forest management. while individuals may have different propensities for participation based on their socio-economic backgrounds, the desire to engage in forest management activities remains prevalent. city managers should therefore prioritize planning and educational-promotional initiatives to facilitate and encourage public involvement. by addressing barriers, promoting citizen education, and fostering collaboration with environmental organizations, urban forest management can be effectively enhanced through increased public participation.