تاثیر شدت برداشت در شیوه جنگل‌شناسی تک گزینی بر مشخصات ساختار توده‌ ممرز آمیخته

سابقه و هدف: نشانه‌گذاری و برداشت درختان با شدت‌های مختلف در شیوه جنگل‌شناسی تک گزینی تابعی از مشخصات توده، رویشگاه و نظر کارشناس است. شدت برداشت متفاوت بر توده باقی‌مانده و وضعیت تجدید حیات که آینده جنگل را معرفی می کند تاثیر قابل‌ملاحظه‌ای دارد. تاثیر شدت برداشت بر مشخصه‌های مختلف جنگل و توده جنگلی از جمله بر ساختار جنگل‌های هیرکانی ارزیابی نشده است. پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه مشخصه های ساختار توده ممرز آمیخته در یک توده شاهد (بهره برداری نشده) و توده برداشت‌شده با شدت‌های متفاوت می پردازد.مواد و روش‌ها: برای انجام این پژوهش از شبکه نمونه‌برداری منظم تصادفی به ابعاد 300 در 400 متر استفاده گردید. تعداد 70 قطعه‌نمونه نیم هکتاری در 24 پارسل از دو توده برداشت‌شده و شاهد، اندازه‌گیری گردید و اطلاعات درختان و خشک‌دارها در قطعات نمونه برداشت شد. با توجه به اطلاعات صورت‌مجلس برداشت، توده ها به چهار گروه برداشت با شدت کم، متوسط، زیاد و بدون برداشت (شاهد) تقسیم گشت. برای تعیین ساختار توده از مثلث ساختار انجمن جنگلبانی فرانسه استفاده شد و با توجه به نمودار نیمه لگاریتمی، تعداد کل درختان در طبقه‌های قطری 5 سانتی‌متری بین 40 تا 90 سانتی‌متر قرار گرفتند.یافته‌ها: تراکم گونه ممرز به‌عنوان گونه اصلی در توده برداشت شده بیش‌تر از توده شاهد بود اما قطر برابرسینه کم‌تری داشتند. نتایج نشان داد شدت برداشت تاثیری بر مشخصه‌های ارتفاع لوری، حجم درختان و حجم خشک‌دار نداشت درحالی‌که تاثیر آن بر قطر برابرسینه و مشخصه‌های تاج‌پوشش به‌ویژه ارتفاع تنه و تاج، سطح و حجم تاج درختان معنی‌دار بود. کم‌ترین شدت برداشت بیش‌ترین تاثیر افزایشی را بر سطح تاج (47 درصد) و حجم تاج (142 درصد) درختان ایجاد نمود و افزایش شدت برداشت در کوتاه‌مدت منجر به بهبود مشخصه حجم تجاری تنه شد. ساختار توده‌های برداشت‌شده تفاوت معنی‌داری با توده شاهد نداشت هرچند بیش‌ترین شدت برداشت باعث جوان‌تر شدن توده‌ها و ایجاد ساختار کم‌قطر و میان‌قطر شد. شدت برداشت متوسط بیش‌ترین شباهت از لحاظ قرارگیری قطعات نمونه در هفت کلاسه ساختار را با توده شاهد داشت. اغلب توده‌ها ساختاری نامنظم، قطور و میان قطر داشتند که گویای وضعیت ساختاری برای توده‌های نامنظم ناهمسال برای تمامی توده‌های ممرز آمیخته بررسی شده است.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که شیوه تک‌گزینی با شدت کم‌تر از 13.5 درصد در توده ممرز آمیخته جنگل شصت‌کلاته باعث بهبود مشخصات ساختار توده گردیده که این موضوع بیان‌کننده اهمیت و تاثیر مدیریت صحیح و اجرای مناسب شیوه تک گزینی در حفظ و بهبود ساختار توده جنگلی ممرز آمیخته می باشد. با توجه به نزدیکی ساختار توده در شدت برداشت متوسط (بین 3.5 تا 9.5 درصد) با توده شاهد این شدت به‌عنوان شدت بهینه در تنظیم ساختار توده ممرز آمیخته میان‌بند جنگل‌های شرق هیرکانی معرفی می‌گردد.

the effect of harvesting intensity in the single tree selection system on mixed hornbeam stand characteristics

background and objectives: marking and harvesting tree with different intensities in the single-tree selection method depends on stand characteristics, site conditions, and expert opinion on silvicultural practices. different harvesting intensities have a significant effect on the remaining stands and regeneration characteristics that describe the future sustainability of the forest. the impact of harvesting intensity on forest and stand characteristics has not been studied, particularly in the hyrcanian forests. this study investigated the silvicultural characteristics of a mixed hornbeam stand in a control and harvested stand under different harvesting intensities.materials and methods: a regular random sampling layout with a size of 300 × 400 m was used in this study. a number of 70 half-hectare sample plots covering 24 management units were surveyed to measure trees and shrubs characteristics. forest stands were classified into three harvesting intensities of low, medium, and high compared to an unharvest stand (control) based on the report of harvest council. the structural triangle of the french forestry association was used to determine the stand structure, and according to the semi-logarithmic diagram, the total number of trees were classified in 5 cm diameter classes between 40 and 90 cm. results: the density of hornbeam as the main species in the harvested stands was higher than that of the control stand, but it had a smaller diameter at the breast height. the results showed that harvesting intensity had no effect on the lorey’s height, tree volume and deadwood volume, while its effect on diameter at the breast height, crown characteristics, such as trunk and crown height and canopy volume, was significant. the lowest harvesting intensity had the greatest additive effect on tree crown (47%) and tree canopy volume (142%). increasing harvest intensity in the short-term improved the commercial characteristics of trunk volume. the structure of the harvested stands was not significantly different from the control stand, although the highest harvesting intensity rejuvenated the stand structure with small to medium diameter classes. intermediate harvesting intensity in terms of placement of sample pieces in seven structural classes was most similar to the control stand. most of the stands had an irregular structure with an intermediate and large diameter, indicating the structural state of irregular uneven-aged for all mixed hornbeam stands.conclusion: the results showed that harvesting intensity below 13.5% improved stands characteristics in mixed hornbeam stands, indicating the importance of forest management treatments and the impact of implementing a single tree selection silviculture on improving stand structure. due to the proximity of the stand structure at the medium harvesting intensity (between 3.5 and 9.5%) with the control stand, this level of intensity is introduced as an optimal treatment to adjust the structure of the mixed hornbeam stands in eastern hyrcanian forests.