بررسی فراوانی پهنه‌های خشکیدگی درختی بلوط در واحدهای فیزیوگرافی و کاربری اراضی منطقه زاگرس میانی

سابق و هدف: تغییرات در پوشش گیاهی و کاربری زمین به‌صورت غیر اصولی از یک سو و وقوع پدیده زوال درختی در دهة اخیر از سوی دیگر فشار مضاعفی را بر جنگل‌های زاگرس وارد کرده و باعث خشکیدگی گسترة قابل توجهی از این جنگل‌ها به‌ویژه در استان ایلام شده است. از آنجا که آگاهی از میزان و موقعیت تخریب جنگل و پراکنش مکانی مناطق در معرض تخریب و جلوگیری از این روند فزاینده مد نظر برنامه‌ریزان و مدیران بخش منابع طبیعی است، لازمه مدیریت پایدار این منابع ارزشمند دسترسی آسان به اطلاعات و داده‌های به روز و دارای صحت بالا می‌باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی پراکنش پهنه‌های خشکیدگی درختی بلوط در واحدهای فیزیوگرافی (شیب، جهت شیب و طبقات ارتفاعی) و همچنین کاربری اراضی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در این استان انجام گردید.مواد و روش‌ها: در این تحقیق ابتدا با استفاده از مدل‌های ارتفاعیalos و srtm، در محیط gis لایه‌های اطلاعاتی شیب، جهت شیب و طبقات ارتفاعی استخراج گردید. سپس بر اساس تصاویر ماهواره‌ای و کنترل صحرایی، لایه کاربری اراضی استان تهیه شد. همچنین با استفاده از دستگاه gps موقعیت درختان خشکیده نمونه بلوط تعیین و لایه نقطه‌ای مربوطه تهیه گردید. در ادامه با تلفیق لایه‌های اطلاعاتی تهیه شده (شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی و کاربری اراضی) با لایه موقعیت مناطق خشکیده بلوط، فراوانی پهنه‌های خشکیدگی درختی جنگل‌های بلوط در واحدهای فیزیوگرافی و کاربری اراضی مشخص و مورد بررسی قرار گرفت.یافته‌ها: طبق نتایج به دست آمده، میزان خشکیدگی درختی در واحدهای توپوگرافی (شیب، جهت شیب و طبقات ارتفاعی) مستخرج از دو مدل also 12 متری و srtm 50 متری نشان داد، بر اساس مدلalso بیشترین فراوانی مناطق خشکیده بلوط مربوط به کلاس شیب 20-10 درصد (30 درصد) است. 18 درصد مربوط به جهت شیب شمال‌شرقی است و 47 درصد مربوط به طبقه ارتفاعی 2000-1500 متر است. همچنین بر اساس مدل srtm بیشترین فراوانی مناطق خشکیده بلوط مربوط به کلاس شیب 20-10 درصد (30 درصد) است، 20 درصد مربوط به جهت شیب شمالی است و47 درصد مربوط به طبقه ارتفاعی2000-1500 متر است. از نظر واحدهای اراضی نیز بیشترین مناطق خشکیده بلوط به ترتیب در واحدهای کوهستان، تپه‌ها، مناطق واریزه‌ای سنگریزه دار و فلات‌ها قرار دارد.نتیجه‌گیری: به طور کلی بین درصد پراکنش خشکیدگی بلوط با کلاس‌های شیب در دو مدل مورد بررسی، اختلافی وجود ندارد. اما میزان خشکیدگی در طبقات ارتفاعی و جهت شیب در هر دو مدل تفاوت‌های جزئی وجود دارد. از نظر کاربری‌های جنگلی نیز بیشترین فراوانی خشکیدگی بلوط به ترتیب در طبقات کم (36.5 درصد)، متوسط (33.9 درصد) و زیاد (4.4 درصد) قرار دارد.

Study of Frequency of Oak Tree Drying Zones In Physiographic Units and Landuse of Middle Zagros Region (Ilam Province)

Background and Objectives: Changes in vegetation and land use have been unprincipled on the one hand, and the occurrence of tree decay in the last decade, on the other hand, has put additional pressure on the forests of the Zagros, causing significant significant drying of these forests in particular. It is located in Ilam province. Since awareness of the extent and location of deforestation and spatial distribution of areas at risk of destruction and prevention of this growing trend is the concern of planners and managers of the natural resources sector, the need for sustainable management of these valuable resources is easy access to information and data. The day is high. Therefore, the present study aimed to investigate the distribution of oak tree drying zones in physiographic units (slope, slope direction and elevation classes) as well as land use using geographical information system in this province.Materials and Methods: In this study, first, using Alos and Srtm elevation models, in the GIS environment, slope information layers were extracted for slope and elevation classes. Then, based on satellite images and field control, the land use layer of the province was prepared. Also, using the GPS device, the position of the dried oak trees was determined and the relevant dotted layer was prepared. Then, by combining the prepared information layers (slope, slope direction, height floors and land use) with the location layer of dried oak areas, the frequency of tree drought zones of oak forests in physiographic and land use units is determined and examined. TookResults: According to the results, the drought rate of trees in topographic units (slope, slope direction and elevation classes) extracted from two models is also 12 meters and Srtm is 50 meters. Percentage (30%). 18% is for the northeast slope and 47% is for the 20001500 m high floor. Also, according to the Srtm model, the highest frequency of dried oak areas is related to the slope class of 1020% (30%), 20% is related to the northern slope direction and 47% is related to the altitude of 20001500 meters. In terms of land units, most of the dried areas of oak trees are located in mountainous areas, hills, pebbled areas and plateaus, respectively.Conclusion: In general, there is no difference between the percentage distribution of oak drying with slope classes in the two models studied. However, there are slight differences in the height of the floor and the direction of the slope in both models. In terms of forest use, the highest frequency of oak drying is in low (36.5%), medium (33.9%) and high (4.4%) classes, respectively.