خصوصیات خاک و جنگل‌شناسی در جنگل‌کاری‌های گیلاس وحشی و افراپلت جنگل‌های غرب مازندران

سابقه و هدف: جنگلکاری در هر منطقه با توجه به گونه، سن، نوع آمیختگی و شرایط رویشگاهی میتواند اثرات متفاوتی بر کیفیت توده و خصوصیات خاک داشته باشد. هدف اصلی این تحقیق بررسی ویژگی‌های جنگلشناسی و تاثیر بر خصوصیات فیزیکو شیمیایی خاک این دو گونه گیلاس وحشی (prunus avium l.) و افرا پلت (acer velutinum boiss.) به صورت خالص و آمیخته بوده است.مواد و روش ها: جهت بررسی ویژگی‌های جنگلشناسی و تاثیر بر خصوصیات فیزیکو شیمیایی خاک دو گونه مذکور به صورت خالص و آمیخته، سه سطح جنگلکاری شده خالص گونه‌های گیلاس وحشی (6000 مترربع) و افراپلت (8000 مترمربع) و آمیخته دو ‘گونه (10000 مترمربع) واقع در طرح جنگلداری غرب هراز (ازدارسی) انتخاب شدند. در هر یک از توده ها، ویژگی‌های جنگل‌شناسی شامل نوع گونه، قطر برابرسینه، ارتفاع کل، ارتفاع تنه و قطر تاج درختان در چهار جهت جغرافیا یی و خصوصیات فیزیکو شیمیایی خاک شامل اسیدیته و شوری، کربن آلی، نیتروژن کل، پتاسیم و فسفر قابل جذب، بافت و رطوبت نسبی در عمق 15 سانتی‌متری مورد مقایسه قرار گرفتند.یافته ها: بر اساس نتایج درختان افرا پلت و گیلاس وحشی در توده‌های آمیخته قطر و ارتفاع کمتری نسبت به توده‌های خالص داشتند. حجم درختان در جنگلکاری گیلاس وحشی (0.17 متر مکعب) به طور معنی‌داری بیشتر از جنگلکاری خالص افرا پلت (0.11 متر مکعب) بود و آمیختگی اثر معنی‌داری روی حجم درختان نداشت. ضریب قدکشیدگی جنگلکاری‌ خالص و آمیخته گیلاس وحشی (1.07 و 1.03)، به طور بیشتر از جنگلکار‌یهای خالص و آمیخته افرا پلت (0.85و0.83) بود. بیشترین میزان اسیدیته و هدایت الکتریکی خاک در جنگلکاری‌های خالص گیلاس وحشی (6.47 و 72.25 میکرو زیمنس بر سانتی‌متر) و کمترین آن در جنگلکاری‌های خالص افرا پلت (5.96 و 47.80 میکرو‌زیمنس بر سانتی‌متر) مشاهده گردید. همچنین، بالاترین درصد کربن آلی و میزان ازت خاک در جنگلکاری‌های گیلاس وحشی خالص (1.88% و0.12%) و کمترین میزان آنها در توده‌های آمیخته گیلاس وحشی و افرا پلت (0.92% و0.06%) مشاهده شد. توده‌های مختلف مورد بررسی تفاوت معنی‌داری را از نظر خصوصیات فیزیکی خاک مانند بافت (رسی)، رطوبت نسبی )9.5 تا 13 درصد) و وزن مخصوص ظاهری (1.20 تا 1.32 گرم بر سانتیمتر مکعب) نشان ندادند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده از این پژوهش جنگلکاری خالص با گونه بومی گیلاس وحشی از موفقّیت نسبی خوبی برخوردار بوده و در برخی از فاکتورهای مورد مطالعه عملکرد بهتری را نسبت به افرا پلت خالص نشان داد. کاشت آمیخته این دو گونه هم در بیشتر فاکتورهای مورد بررسی این تحقیق وضعیت بهتری را نسبت به کاشت خالص هر گونه نشان نمی‌دهد.

Soil and silvicultural characteristics in plantations of Prunus avium L. and Acer velutinum Boiss. in the west forest of Mazandaran

Background and Objectives: Plantation in each region, depending on Planted species, age, mixture and habitat conditions, can have different effects on stand quality and soil characteristics. The main objective of this study was to investigate the silvicultural characteristics of Pure and mixed plantations of Prunus avium L. and Acer velutinum Boiss.and the effect of those species on soil physicchemical properties. Material and methods: In order to investigate silvicultural characteristics and soil physico chemical properties of two pure and mixed plantations of P. avium and A. velutinum, three planted area of P. avium (6000 m2), A. velutinum (8000 m2), and the mixed stand of two species (10000 m2) in forest plantation of west Haraz (Azdarsi) were selected. In each stand, the silvicultural characteristics (i.e. type of species, diameter in breath height, total height, trunk height and crown diameter) in four geographical directions and soil properties (i.e. pH, EC, organic carbon, total nitrogen, available potassium und phosphorus, texture and relative humidity) were compared in depth of 15 cm were compared. Results: Based on the results, the P. avium and A. velutinum trees in mixed stands had lower diameter and height values than those in pure ones. Trees volume in P. avium (0.17 m3) was higher than those in A. velutinum (0.11 m3) and mixture of two species had no significant impacts on volume of trees. Form factor index in pure and mixed stands of P. avium (1.03 and 1.07) were significantly higher than those in pure and mixed stands of A. velutinum (0.85 and 0.83). The highest and the lowest soil pH and EC were found in pure P. avium (6.47, 72.25 μScm1) and pure A. velutinum (5.96, 47.80 μScm1) plantations, respectively. Furthermore, the highest percentage of organic carbon and nitrogen content were observed in pure P. avium (1.88% and 0.12%) and the lowest one in mixed stand and A. velutinum (0.92% and 0.06%). The different studied tree stands did not show any significant differences in soil physical properties (i.e. texture, relative humidity and bulk density).Conclusion: According to the results of this study, pure plantation of native P. avium has a good relative success and in some of the studied factors showed better performance than pure A. velutinum. The combined planting of these two species together in most of the investigated factors does not show a better situation than pure planting of any species.Form factor index, Haraz, Hyrkanian, Pure plantation, Mixed plantation, Soil properties.