تاثیر موخور بر کربوهیدرات، پرولین و کلروفیل در گونه‌های مختلف درختی جنگل‌های زاگرس

سابقه و هدف: یکی از عوامل تهدید کننده جنگل‌های زاگرس وجود گونه نیمه‌انگلی موخور (loranthus europeaus jacq.) می-باشد که با اکثر گونه‌های درختی همزیستی دارد. پژوهش پیش‌رو به‌منظور بررسی تاثیر موخور بر کربوهیدرات، پرولین و کلروفیل در گونه‌های بلوط ایرانی (quercus baantii lindl.)، کیکم (acer monspessulanum l.) و بادام (amygdalus elaeagnifolia spach) به‌عنوان میزبان‌های رایج موخور در جنگل‌های استان ایلام انجام شد.مواد و روش‌ها: تعداد نه رویشگاه که آلودگی بیشتری را در استان ایلام داشتند، انتخاب شد. سپس از هر رویشگاه به‌طور تصادفی حداقل شش پایه با شرایط یکسان از نظر قطر، ارتفاع، شدت ابتلا به موخور و جهت یکسان از درختان بادام، بلوط ایرانی و کیکم انتخاب شد. سپس اقدام به برداشت برگ‌ها از شاخه‌های سالم و آلوده شد. از هر پایه، چهار نمونه برگ شامل برگ شاخه سالم درخت میزبان (i)، برگ درخت میزبان پایین‌تر از محل اثر موخور (b)، برگ درخت میزبان بالاتر از محل اثر موخور (a) و برگ موخور (m) نمونه‌گیری شدند و پس از انتقال به آزمایشگاه، مقدار کربوهیدرات، پرولین و کلروفیل آن‌ها اندازه‌گیری شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که مقدار کلروفیل a و b و کربوهیدرات در گونه‌های بادام و بلوط ایرانی اختلاف معنی‌داری در موقعیت‌های مختلف گیاه موخور و شاخه‌های پایین‌تر و بالاتر از محل اثر موخور و سالم داشتند. همچنین، بیشترین مقدار کلروفیل a و b در گیاه موخور در دو گونه مذکور مشاهده شد. مقدار پرولین، کلروفیل و کربوهیدرات در موقعیت‌های پایین‌تر و بالاتر از محل اثر موخور، شاهد موخور و شاخه غیر آلوده اختلاف معنی‌داری در گونه کیکم نداشتند ولی بیشترین مقدار کربوهیدرات با 2.282 میلی‌گرم بر گرم و پرولین 0.552میکرومول بر گرم وزن تازه در گیاه موخور وجود داشت. گونه‌های مورد مطالعه از نظر میزان کلروفیل b در نمونه موخور و پایین-تر از محل اثر موخور اختلاف معنی‌داری را نشان دادند و بیشترین مقدار کلروفیل در این دو موقعیت متعلق به گونه بادام بود. در گونه بادام، بیشترین مقدار کربوهیدرات با 3.017 میلی‌گرم بر گرم در برگ موخور و نمونه پایین‌تر از محل اثر آن به میزان 2.99 میلی‌گرم بر گرم وجود داشت. در حالی‌که در بلوط ایرانی کمترین مقدار کربوهیدرات در گیاه موخور (2.159 میلی‌گرم بر گرم) و بیشترین مقدار آن پایین‌تر از محل اثر موخور (3.094 میلی‌گرم بر گرم) اتفاق افتاد. همچنین گونه‌های مورد بررسی در موقعیت بالاتر از محل اثر موخور از نظر کربوهبدرات با هم تفاوت داشتند و گونه بلوط ایرانی و کیکم به ترتیب با 3.12 و 2.55 میلی گرم بر گرم بیشترین و کمترین میزان را نشان دادند. گونه‌های مورد بررسی در موقعیت برگ موخور و پایین‌تر از محل اثر موخور از نظر پرولین نیز تفاوت معنی‌داری را نشان دادند و گونه بادام بیشترین مقدار پرولین را در این موقعیت‌ها داشت.نتیجه‌گیری: مقدار کربوهیدرات و کلروفیل در برگ درختان بلوط و بادام پایین‌تر و بالاتر از محل اثر موخور به طور معنی‌داری متفاوت بود. به عبارت دیگر می‌توان گفت که گیاه نیمه انگلی موخور به عنوان یک تنش بیولوژیکی بر فعالیتهای فیزیولوژیکی درختان جنگلی تاثیر دارد که این اثرات در گونه‌های مختلف متفاوت است.

The effects of Loranthus europeaus on Carbohydrate, proline and chlorophyll in different tree species of Zagros forest

Background and objectives: Loranthus europeaus Jacq. is a threatening factor in Zagros forests. It is seen on various tree species. This study was conducted to investigate the effect of continental mistletoe (Loranthus europeaus Jacq.) on carbohydrate, proline and chlorophyll content in Persian Oak (Quercus brantii Lindl.), Montpellier maple (Acer monspessulanum L.) and Almond (Amygdalus elaeagnifolia Spach.) as its common hosts in Ilam forests. Materials and methods: Nine habitats with the mistletoe infested were selected in different forest areas of the Ilam province. From each habitat six infected trees of Quercus brantii, Acer monspessulanum and Amygdalus elaeagnifolia were sampled. These trees were in the same conditions of diameter, height, severity of infectious and aspect conditions. After that, the leaves were collected from healthy and infected branches. From each tree, four mature leaves were individually sampled from below and above the mistletoe clump in the host tree, the leaf of the mistletoe, and the leaf of the healthy branch of the host tree. For measuring the carbohydrate, proline and chlorophyll content, the leaves then transferred to the laboratory. Results: The results showed that the content of chlorophyll a, b and carbohydrate in almond and Persian oak had significant different in the various position including below and above of mistletoe clump in the host tree, mistletoe leaves and uninfected branch. In addition, the highest levels of chlorophyll a and b were observed in the two mentionedabove tree species. A. monspessulanum species did not show significant difference in terms of proline, chlorophyll and carbohydrate in different sampling parts, but the highest amount of chlorophyll (2.282 mg/g) and proline (0.552μm/g) was determined in L. europeaus. A significant difference was seen between chlorophyll b values of L. europeaus and below the clump, and the highest amount of this feature was in almond. The highest amount of carbohydrate (3.017 mg/g) in the almond was in the mistletoe clump and tree leaves below it (2.99 mg/g). In Persian oak, the lowest (2.159 mg/g) and highest (3.094 mg/g) amount of carbohydrates was observed in the L. europeaus and oak leaves below the clump, respectively. Also, among the host trees, the leaves in the position above the mistletoe clump showed some differences and Q. brantii and A. monspessulanum had the most and lowest amount of carbo. The proline values were significantly different between mistletoe leaves and leaves of host trees. Highest amount of proline can attributed to the leaves of almond tree. Conclusion: The amount of features like proline, carbohydrate and chlorophyll were significantly different in diverse sites as well as in different sample leaves. In other words, it can be said that the hemiparasite mistletoe as a biological stress affects the physiological activity of forest trees, which differs from one species to another.