روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی دشت زرین‌گل با استفاده از آزمون ناپارامتری من‌کندال اصلاح‌شده و تخمین‌گر شیب سن

آب زیرزمینی از مهم‌ترین منابع تامین‌کننده آب مورد نیاز کشاورزی، شرب و صنعت می‌باشد و بررسی روند تغییرات کیفی آن اهمیتی فراوانی در برنامه‌ریزی و مدیریت پایدار منابع آب دارد. بنابراین هدف از انجام این پژوهش، بررسی روند تغییرات کیفی آب زیرزمینی چند ایستگاه منتخب در استان گلستان با استفاده از روش ناپارامتری من‌کندال و تخمین‌گر شیب سن می‌باشد. برای این منظور از آمار 15 ساله (90-1375)، 8 ایستگاه اندازه‌گیری در دشت زرین‌گل واقع در حوضه آبریز گرگانرود در شمال ایران استفاده شد. پارامترهای کیفی مورد بررسی در این پژوهش، شامل یون‌های th، cl-، k+، +2mg، +2ca، na%، tds، sar، na+، -3hco، -2 4so، ec، ph، مجموع کاتیون و مجموع آنیون می‌باشد. قبل از تجزیه و تحلیل داده‌ها، ابتدا اثر خودهمبستگی معنی‌دار مرتبه اول از سری داده‌ها حذف گردید و به‌منظور تعیین شیب خط روند در سری زمانی نیز از تخمین‌گر سن استفاده شده است. نتایج به‌دست آمده از پژوهش در دشت زرین‌گل نشان داد که روند تغییرات غلظت بیش‌تر متغیرهای کیفی آب زیرزمینی در این دشت رو به افزایش بوده و در ماه پرآب، 41 درصد و در ماه کم‌آب، 20 درصد از سری‌ها روند مثبت معنی‌داری را در سطح 10 درصد از خود نشان دادند. حال آن‌که روند منفی معنی‌دار در سطح 10 درصد برای متغیرهای کیفی در ماه پرآب، 2/9 درصد و در ماه کم‌آب، 10 درصد برآورد شد. با توجه به مثبت بودن شیب خط روند برای بیش‌تر متغیرهای کیفی در دشت زرین‌گل می‌توان بیان کرد، کیفیت آب زیرزمینی در این دشت کاهش یافته است. بزرگ‌ترین شیب مثبت خط روند مربوط به پارامتر هدایت الکتریکی در ایستگاه موجود در خروجی دشت می‌باشد. به‌نظر می‌رسد برداشت بی‌رویه و افت سطح آب زیرزمینی در سال‌های اخیر، از دلایل کاهش کیفیت و شور شدن منابع این دشت باشد.