تحلیل مقایسه‌ای مدل‌های سری‌های زمانی داده‌های دبی کل، دبی پایه و جریان سطحی (مطالعه موردی: ایستگاه هیدرومتری ارازکوسه)

پیش‌بینی متغیرهای هیدرولوژیک ابزاری بسیار کارآمد در مدیریت منابع آب به حساب می‌آید. بنابراین مدل‌های سری زمانی به‌عنوان ابزاری کارآمد در مدل‌سازی از دیرباز مورد توجه متخصصین هیدرولوژی بوده است. در این پژوهش با استفاده از داده‌های دبی جریان اندازه‌گیری شده در یک دوره 35 ساله (85-1359) ایستگاه هیدرومتری ارازکوسه در رودخانه چهل‌چای، سری زمانی به‌دست آمده از دبی رودخانه مورد مطالعه قرار گرفته و مدل‌های سری زمانی فصلی بر داده‌های دبی کل، دبی پایه و رواناب مستقیم برازش داده شد. مدل‌های برازش داده شده و دقت هر کدام در پیش‌بینی مقادیر آتی دبی توسط آماره‌های نیکویی برازش مانند معیار اطلاعات آکاییک، جذر میانگین مربعات خطا مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس، مدل آماری فصلی (1، 1، 0)(0، 0، 1) arima به‌عنوان بهترین مدل برای پیش‌بینی مقادیر دبی کل، مدل (1،1،0)(0،0، 1) arima به‌عنوان بهترین مدل برای پیش‌بینی وضعیت دبی پایه و (1، 1، 0)(1، 0، 1) arima به‌عنوان بهترین مدل برای پیش‌بینی وضعیت رواناب در سال‌های آتی انتخاب شد. در نهایت پیش‌بینی مقادیر دبی کل، دبی پایه و رواناب مستقیم برای یک دوره پنج ساله (90-1385) با استفاده از مدل‌های نام‌برده انجام گردید. مقادیر rmse و 2r برای پیش‌بینی دبی کل، 46/3 و 47/0، دبی پایه 61/2 و 48/0 و رواناب 83/0 و 23/0 به‌دست آمد. نتایج بیانگر آن است که دبی کل حاصل شده از مجموع پیش‌بینی دبی پایه و رواناب مستقیم مقدار واقعی‌تری نسبت به دبی کل پیش‌بینی شده از مدل (1، 1، 0)(0، 0، 1) arima ارایه می‌دهد.