ارزیابی دقت و کارایی مدل‌های USLE، MUSLE-E، MUSLE-S و AOF در برآورد مقدار فرسایش تک‌رخداد بارشی (مطالعه موردی: پایگاه تحقیقات حفاظت خاک سنگانه مشهد)

برای فایق آمدن بر مشکل نبود آمار مناسب در زمینه فرسایش خاک و تولید رسوب، مدل‌های فرسایش خاک بسیاری توسعه‌یافته و به‌عنوان ابزاری مورد قبول در مطالعات فرسایش خاک به‌کار گرفته شده‌اند. معادله جهانی فرسایش خاک یکی از قدیمی‌ترین مدل‌های تجربی برآورد فرسایش می‌باشد، که به‌طور متناوب به‌کار رفته است. در این پژوهش، دقت معادله جهانی فرسایش خاک و برخی نسخ آن شامل musle-e، musle-s و aof در مناطق نیمه‌خشک خراسان در مقیاس تک‌رخداد بارش ارزیابی شد. به این منظور در کرت‌های آزمایشی پایگاه تحقیقات حفاظت خاک سنگانه- مشهد به‌عنوان معرف مناطق نیمه‌خشک خراسان نسبت به اندازه‌گیری رسوب ناشی از 20 تک‌رخداد بارشی اقدام گردید. سپس نسبت به برآورد مقدار فرسایش هر تک‌رخداد بارشی با استفاده از نسخ منتخب معادله جهانی اقدام و این نتایج با مقادیر رسوب اندازه‌گیری شده، مقایسه شده و در نهایت کارایی و دقت مدل‌های نام‌برده، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج ارزیابی در کرت‌های به طول 20 متر نشانگر ارتباط آماری و همبستگی معنی‌دار (ضریب همبستگی 539/0) مقادیر برآوردی روش‌های musle-e و musle-s با رسوب مشاهداتی می‌باشد. همچنین با توجه به نبود اختلاف معنی‌دار بین نتایج این دو مدل و رسوب مشاهداتی (63/1t musle-s= و 53/1t musle-e=) از یک طرف و مقادیر کم‌تر آماره rrmse از طرف دیگر، کارایی این دو مدل در برآورد مقدار فرسایش نسبت به سایر مدل‌ها بیش‌تر می‌باشد. مدل‌های aof و usle به‌دلیل نبود همبستگی مناسب قادر به برآورد مناسب رسوب مشاهداتی نمی‌باشند.