تغییرات زمانی و مکانی ضریب فرسایندگی باران در جنوب‌غرب ایران

شاخص فرسایندگی باران مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر فرسایش خاک است. این پژوهش با هدف تعیین تغییرات مکانی و زمانی انرژی فرسایندگی باران در جنوب‌غرب ایران انجام شده است. خصوصیات بیش از 10000 رگبار مربوط به 27 ایستگاه سینوپتیک در جنوب‌غرب ایران مورد استفاده قرار گرفت و انژری جنبشی (e) و حداکثر شدت بارندگی 30 دقیقه‌ای (30i) رگبارها محاسبه و متوسط شاخص فرسایندگی ماهیانه و سالیانه برای همه ایستگاه‌ها تعیین شد. پهنه‌بندی تغییرات مکانی به روش اسپلاین انجام گرفت. نتایج نشان دادند که ضریب فرسایندگی باران در ماه‌های مختلف از شمال به جنوب و از غرب به شرق کاهش می‌یابد. بالاترین و پایین‌ترین ضریب فرسایندگی سالیانه به‌ترتیب برابر 39/26 و 11/6 1-.yr 1-.h 1-mj.mm.ha و به‌ترتیب متعلق به ایستگاه‌های ایوان (استان ایلام) و ایستگاه بروجن (استان چهارمحال و بختیاری) می‌باشد. از نظر زمانی بالاترین ضریب فرسایندگی برابر با 7/183 1-.yr 1-.h 1-mj.mm.ha است که در فصل زمستان رخ می‌دهد. وجود ضرایب همبستگی معنی‌دار بین میانگین‌های سالانه مقادیر بارش و شدت بارش و ضرایب فرسایندگی مرتبط با آن دوره‌های زمانی به‌ترتیب برابر 94/0 و 93/0 می‌باشند که تخمین میانگین‌های سالانه ضرایب فرسایندگی باران را به کمک مقادیر بارش تسهیل می‌نمایند. نتایج نشان دادند که استفاده از میانگین‌های بارش و شدت بارش سالیانه در یک مدل رگرسیون چندگانه برای بر‌آورد ضرایب فرسایندگی سالیانه قابل اعتمادتر از هنگامی است که از معادله‌های رگرسیون ساده برای این منظور استفاده شود.