مقایسه کارآیی مدل‌های ایرانی ارزیابی خطر بیابان‌زایی MICDو IMDPA(مطالعه موردی: منطقه سبزوار)

برای ارزیابی و تهیه نقشه وضعیت بیابان‌زایی، مدل‌های مختلفی ارایه شده است. در این پژوهش برای منطقه سبزوار ابتدا خطر بیابان‌زایی با 2 مدل ایرانی micd و imdpa ارزیابی و سپس مدل برتر انتخاب گردید. برای این منظور، ابتدا نقشه واحدهای کاری با استفاده از نقشه‌های شیب، زمین‌شناسی، پوشش گیاهی، کاربری اراضی، تصاویر ماهواره‌ای لندست 5 در 96 رخساره تهیه گردید. پس از ارزش‌دهی به شاخص‌های بیابان‌زایی هر مدل در واحدهای کاری، نقشه خطر برای هر مدل تهیه شد. با توجه به بازدید‌های میدانی و مشاوره کارشناسان با تجربه بومی در این زمینه نقشه حقایق زمینی به‌دست آمد سپس به ارزیابی کارایی دو مدل اقدام گردید. برای بررسی میزان انطباق بین نقشه‌های شدت خطر بیابان‌زایی توسط دو مدل micd و imdpa با حقایق زمینی از شاخص کاپا استفاده شد. تفاوت بین فراوانی کلاس‌های نقشه‌های خطر با آزمون مربع کای مورد مقایسه قرار گرفت. برای انتخاب مدل برتر علاوه بر شاخص کاپا، از ضریب همبستگی نا‌پارامتریک اسپیرمن و کندال استفاده شد. نتایج مقایسه آماری کلاس بیابان‌زایی مدل‌های micd و imdpa با حقایق زمینی نشان داد که مدل micd و imdpa در سطح 1 درصد اختلاف معنی‌داری با یکدیگر و حقایق زمینی داشتند. تطابق نقشه‌های خطر micd و imdpa با حقایق زمینی به‌ترتیب متوسط و کم برآورد شد. نتایج به‌دست آمده از مقایسه همبستگی اسپیرمن و کندال بین‌ مدل‌ها با حقایق زمینی، با شاخص کاپا، خطای کل و آزمون مربع کای هم‌سو بوده و همبستگی بالای مدل micd با حقایق زمینی را نشان داد. در نهایت مدل micd به‌عنوان مدل برتر انتخاب گردید.