تعیین مناطق بحرانی تولید رسوب در آب‌خیز چهل‌چای استان گلستان با استفاده از مدل SWAT

حوزه آب‌خیز چهل‌چای استان گلستان در شمال ایران به‌دلیل کوهستانی و پرشیب بودن و تبدیل اراضی جنگلی به اراضی زراعی دیم به‌شدت مورد تخریب قرار گرفته است. این امر ضرورت انجام مدیریتی جامع و همه‌سونگر را فراهم می‌کند. از جمله بخش‌های ضروری در مدیریت حوزه‌های آب‌خیز آگاهی از وضعیت فرسایش و رسوب بخش‌های مختلف آب‌خیز است. در این مطالعه سعی شد با استفاده از مدل swat که براساس مطالعات مختلف کارایی خوبی را در بررسی هیدرولوژی و مدیریت حوزه‌ها نشان داده است میزان و توزیع مکانی تولید رسوب این حوزه بررسی شود. نتایج نشان داد 64/14 ‌درصد از اراضی حوزه در اراضی زراعی دیم واقع در شیب‌های 50-8 درصد قرار دارد. این اراضی با متوسط رسوب بیش از 25 تن در هکتار در سال بحرانی‌ترین وضعیت تولید رسوب را در حوزه دارد بنابراین در اولویت مدیریت و انجام اقدامات حفاظتی قرار می‌گیرد. مدل swat متوسط وزنی رسوب دامنه و رسوب خروجی از حوزه را به‌ترتیب 62/9 و 71/7 تن در هکتار در سال برآورد کرد. با توجه به کارایی مدل در تعیین اراضی بحرانی فرسایش و رسوب، پیشنهاد می‌شود از آن در بررسی اثرات اقدامات مدیریتی استفاده شود.واژه‌های کلیدی: آب‌خیز چهل‌چای استان گلستان، رسوب، مناطق بحرانی، مدل‌ swat