تعیین شاخص مناسب فرسایندگی باران با استفاده از کرت‌های فرسایش خاک در استان سمنان

شاخص فرسایندگی باران به‌منظور برآورد صحیح میزان تلفات خاک در اثر فرسایش آبی، یکی از پارامترهای ضروری است. بنابراین، شاخص فرسایندگی باران که در هر منطقه استفاده می‌شود باید دقیق باشد. هدف این پژوهش، بررسی روابط رگرسیونی بین شاخص‌های فرسایندگی باران و تلفات خاک از کرت‌های آزمایشی پس از وقایع منفرد بارش، به‌منظور تعیین شاخص مناسب مبتنی بر شدت بارندگی در استان سمنان است. به ‌این منظور، وقایع بارندگی سال‌های 89-1387 در ایستگاه تحقیقاتی جاشلوبار استان سمنان، با استفاده از باران‌نگار ثبت گردید. هم‌چنین، مقادیر تلفات خاک پس از هر واقعه بارندگی، از کرت‌هایی با ابعاد استاندارد، در دو طبقه شیب 3 و 15 درصد با 3 تکرار جمع‌آوری و اندازه‌گیری شد. سپس مقادیر بارندگی، حداکثر شدت بارش در پایه‌های زمانی مختلف و انرژی کل باران، به‌همراه سایر پارامترهای بارندگی، برای محاسبه شاخص‌های مختلف محاسبه و روابط بین این شاخص‌ها و مقادیر رسوب متناظر آن‌ها بررسی شد. با تجزیه و تحلیل آماری رابطه‌های نام برده، شاخص با و معنی‌داری در سطح 1 درصد، به‌عنوان مناسب‌ترین شاخص تشخیص داده شد. در ضمن، میانگین بلندمدت شاخص انتخابی و 7 شاخص مبتنی بر مقدار بارندگی، در 10 ایستگاه مجهز به باران‌نگار در سطح استان سمنان، طی یک دوره آماری 25 ساله، تعیین شد. برای تخمین شاخص انتخابی، رابطه‌های رگرسیونی بین شاخص انتخابی و شاخص‌های مبتنی بر مقدار بارندگی بررسی شد. میانگین بارش سالانه، انحراف معیار بارش سالانه و حداکثر بارش ماهانه از جمله شاخص‌هایی بودند که همبستگی خوبی (به‌ترتیب 83/0، 82/0 و 81/0) را در سطح 1 درصد، با شاخص انتخابی نشان دادند.واژه‌های کلیدی: فرسایش خاک، شاخص فرسایندگی باران، کرت فرسایش