افزایش استخراج سرب خاک به‌وسیله تلخه (Acroptilon repens) در اثر مایه‌زنی با برخی قارچ‌ریشه‌های آربوسکولار و باکتری‌های افزاینده رشد گیاه

قارچ‌ریشه‌های آربوسکولار (amf) و باکتری‌های افزاینده رشد گیاه (pgpr) با راه‌کارهای مختلف در بهبود رشد و بردباری گیاهان در خاک‌های آلوده به فلزات سنگین موثر شناخته شده‌اند. هدف این مطالعه بررسی افزایش استخراج سرب خاک به‌وسیله تلخه در اثر مایه‌زنی با برخی از گونه‌های amf (ترکیبی از گونه‌های glomus شامل g. intraradices، g. mosseae و g. fasciculatum) و pgpr (ترکیبی از گونه‌های pseudomonas شامل p. putida، p. fluorescens و p. aeruginosa) بود. این پژوهش در شرایط گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل با دو فاکتور غلظت سرب (در 4 سطح) و تیمار میکروبی (در 2 سطح) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و در 3 تکرار انجام شد. به همین منظور، یک نمونه خاک انتخاب و به‌طور یکنواختی با غلظت‌های مختلف سرب (صفر، 250، 500 و 1000 میلی‌گرم بر کیلوگرم) آلوده شد. خاک آلوده شده استریل شد و سپس با amf و pgpr مایه‌زنی شد. نتایج نشان داد با افزایش غلظت سرب در خاک مقادیر عملکرد شاخساره، غلظت آهن و روی در شاخساره کاهش یافت و مقادیر سرب زیست‌فراهم، غلظت سرب در شاخساره و کل سرب استخراج شده توسط تلخه افزایش یافت. مایه‌زنی با amf و pgpr عملکرد شاخساره تلخه را به‌طور میانگین به‌ترتیب بیش از 7/2 و 4/1 برابر نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. مقدار کل سرب استخراج شده توسط شاخساره به‌طور میانگین در تیمارهای amf و pgpr به‌ترتیب بیش از 2/3 و 2/2 برابر نسبت به تیمار شاهد بیش‌تر بود. بنابراین می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که استخراج سرب خاک به‌وسیله تلخه در اثر مایه‌زنی با گونه‌های amf و pgpr به‌طور چشم‌گیری افزایش می‌یابد