برخی از خصوصیات فیزیکوشیمیایی، کانی شناسی و میکرومورفولوژیکی توالی لس- خاک قدیمی به عنوان شاخصی از تغییر اقلیمی رسوب گذاری و خاک سازی (مطالعه موردی: گرگان، استان گلستان)

تناوب لس- خاک قدیمی یکی از بهترین شواهد از رویدادهای زمین شناسی و زیست محیطی درطول دوران کواترنر به شمار می آید. در این پژوهش به منظور شناسایی شرایط محیطی گذشته در توالیلس- خاک قدیمی منطقه ای در جنوب گرگان (شهرک خوارزمی)، 14 مقطع در طول دیواره توالی هایلسی بین طول های جغرافیایی 36 درجه و 49 دقیقه و 6 ثانیه تا 36 درجه و 49 دقیقه و 20 ثانیه شرقیو عرض های جغرافیایی 54 درجه و 26 دقیقه و 45 ثانیه تا 54 درجه و 26 دقیقه و 52 ثانیه شمالیتشخیص داده شد. نمونه های خاک دست خورده برای آزمایش های فیزیکی و شیمیایی و کانی شناسینمونه های دست نخورده برای آزمایش های میکرومورفولوژیکی انتخاب شدند. نتایج آزمایش های(feo/fed فیزیکوشیمیایی (میزان آهک، توزیع اندازه ذرات و میزان ظرفیت تبادل کاتیونی، نسبتنشان داد که این خاک ها چندین مرحله خاک سازی را سپری کرده اند. نتایج کانی شناسی نشان داد درخاک های قدیمی وجود رس های هوادیده ای مانند اسمکتیت در مقادیر بیش تر، ورمی کولیت وکانی های مختلط اسمکتیت- ایلیت بیانگر شرایط مرطوب تر و مساعد هوادیدگی در عصر بین یخچالیاست و حضور رس های اولیه و بدون تحول در لس ها شرایط سرد و خشک یخچالی را تایید می نماید.نوسانات اقلیمی آثار خود را به صورت پدوژنیک در این توالی به ارث گذاشته است. مشاهده هایمیکرومورفولوژیکی شواهد مختلفی از وقوع فرایندهای پدوژنیک را در این توالی نشان داد. ازمهم ترین شاخص های خاک سازی، وجود پوشش های رسی دور حفرات در خاک های قدیمی، شواهدیاز شرایط اقلیمی مرطوب برای آب شویی و انتقال رس می باشند. تشکیل لس و خاک های قدیمی موردمطالعه احتمالاً به ترتیب مربوط به دوره های یخچالی و بین یخچالی با شرایط اقلیمی متفاوت بوده است.