شکل های مختلف فسفر در خاک های شالیزاری و روابط آن ها با خصوصیات فیزیکی وشیمیایی خاک (مورد مطالعه: خاک های شالیزاری شهرستان صومعه سرا استان گیلان)

چکیده 1اثرات درازمدت کاشت گیاه برنج در اراضی شالیزاری و تحت شرایط متفاوتی از مدیریت منابعکودی بر روی شکل های مختلف فسفر از منظر تغذیه ای و زیست محیطی بسیار با اهمیت است. سنجشکمی و کیفی شکل های مختلف فسفر در خاک دیدگاه روشنی از توانایی تامین فسفر برای گیاهان زراعیرا پیش روی ما قرار می دهد. در این پژوهش تلاش شده است تا با اندازه گیری کمی شکل های مختلففسفر در اراضی شالیزاری و یافتن روابط آن ها با ویژگی های مهم فیزیکی و شیمیایی خاک، به تاثیر این0 - شکل های فسفر بر روی میزان فسفر قابل استفاده پرداخته شود. در 103 نمونه خاک سطحی ( 30سانتی متری) از شالیزارهای شهرستان صومعه سرا در استان گیلان و بر پایه توزیع جغرافیایی یکنواخت،62 درصد / 60 و با میانگین 353 میلی گرم در کیلوگرم، در حدود 6 -1427/ فسفر معدنی با دامنه تغییرات 537 درصد از / 25 و میانگین 210 میلی گرم در کیلوگرم، 4 - از فسفر کل و فسفر آلی با دامنه تغییرات 525218 و با میانگین 563 میلی گرم در کیلوگرم) را در بر می گیرد. در -1677/ فسفر کل (با دامنه تغییرات 5بین شکل های مختلف فسفر معدنی، فسفر پیوندیافته با کلسیم ( 64 درصد) غالب و به دنبال آن فسفر4 درصد) و فسفر محلول / 31 درصد)، فسفر پیوندیافته با آلومینیوم ( 4 / پیوندیافته با آهن با میانگین ( 34فسفر پیوندیافته با آهن و آلومینیمبا کربن آلی (** 4-0/205 ) دارای بیش ترین همبستگی خطی معنی دار بودند. همچنین گنجایش تبادل کاتیونی و کربنات *)کلسیم معادل و کربن آلی نسبت به سایر ویژگی های خاک تاثیر بیش تری بر فسفر قابل استفاده از خودنشان می دهند. بر پایه ضریب تبیین شده مدل های رگرسیونی خطی چندمتغیره نشان می دهد که فسفرپیوندیافته با کلسیم در بین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بیش ترین تاثیر را به ترتیب از اسیدیته،می پذیرد و ،(adj.r2=0/ کربن آلی، مقدار رس، گنجایش تبادل کاتیونی و کربنات کلسیم معادل (* 4550)، و فسفر پیوندیافته با آهن از اسیدیته و کربن آلی / فسفر پیوندیافته با آلومینیوم تنها از کربن آلی (* 150) تاثیر می پذیرند. همچنین / 0/274 ) و نیز فسفر آلی از گنجایش تبادل کاتیونی و کربن آلی (* 471 *)فسفر قابل استفاده با تمام شکل های فسفر همبستگی معنی داری در سطح 5 درصد از خود نشان می دهند.اما بیش ترین تاثیر را به ترتیب از فسفر پیوندیافته با آلومینیم، فسفر آلی، فسفر محلول و در نهایت از فسفرپیوندیافته با کلسیم می پذیرند.واژه های کلیدی: شکل های مختلف فسفر، خاک های شالیزاری، گیلان، خصوصیات خاک0/56 )، **) ph 0/26 درصد) قرار داشتند. فسفر پیوندیافته با کلسیم با