بررسی تاثیر خشک سالی هیدرولوژیکی بر منابع آب زیرزمینی و توسعه کشاورزی درحوضه بهشت آباد با استفاده از مدل ویپ

خشک سالی در بین بلایای طبیعی ازنظر شدت، مدت و خسارت در رتبه اول قرار دارد. بخشکشاورزی در سال های خشک سالی بسیار آسیب پذیر می باشد. گاهی اوقات مصرف کننده ها برای جبراناین نقصان به سمت آب های زیرزمینی هجوم می آورند و در صورت تداوم این وضع، منابع زیرزمینیبه شدت کاهش پیدا می کند، بنابراین به منظور ارزیابی اثرات خشک سالی در حوضه بهشت آباد (یکی اززیر حوضه های، حوضه کارون شمالی)، واحدهای هیدرولوژیک فارسان- جونقان و شلمزار انتخابگردید. در این پژوهش برای ارزیابی و بررسی خشک سالی، از مدل ویپ استفاده شد. مدل برای یکدوره 10 ساله (داده های آب و هوایی سال های 1995 تا 2004 ) واسنجی، سپس برای یک دوره 30ساله ( 2005 تا 2034 ) اجرا گردید. پس از اجرای مدل سناریوهایی به منظور تحلیل شرایط طرح شد، بهاین شرح که طی یک سناریو وضعیت کشاورزی (راندمان 40 درصد) و نوسانات سطح ایستابی در 2شرایطی که هیچ گونه محدودیتی در برداشت از آبخوان وجود نداشته باشد، بررسی گردید. نتایج نشانداد، بیشترین تاثیر خشک سالی بر روی سطح ایستابی آبخوان می باشد، به گونه ای که در برخی ازسال هایی خشک، حجم آبخوان حدود 30 درصد کاهش پیدا می کند. در سناریوی دیگر نوسانات سطح آب زیر زمینی، با در نظر گرفتن حداکثر 20 درصد کاهش، کنترل گردید. در این حالت تفاوت درصدتامین تقاضا در سال های تر وخشک چشم گیر (حدود 17 درصد) بود. با در نظر گرفتن درصد تامینتقاضای مطلوب (میانگین 85 درصد) یعنی فرض راندمان 60 درصد برای آبیاری سطحی و راندمان80 درصد برای آبیاری تحت فشار، برای کل سال های تر و خشک، سطوح کشت مطلوب و متناسببا نوع آب و هوا مدل سازی شد. در نهایت با استفاده از نتایج مدل می توان به میزان تغییر سطح زیرکشت به ازای هر درجه خشک سالی (درصد نرمال) دست یافت.واژه های کلیدی: خشک سالی، دشت جونقان، دشت شلمزار، سناریو، مدل ویپ