مدلسازی هوشمند تابش خورشیدی با استفاده از آزمون گاما و مقایسه با معادلات تجربی واسنجی شده در کرمانشاه

تابش خورشیدی یکی از مهمترین پارامترهای ورودی در مدلهای هیدرولوژیکی و رشد گیاهانمیباشد، ولی در بسیاری از ایستگاهها به دلیل هزینه زیاد تجهیزات اندازهگیری تابش خورشیدی وهم چنین هزینه نگهداری آنها، اندازهگیری مستقیم این پارامتر بهطور محدود انجام میشود. طیدهه های گذشته جهت تخمین تابش خورشیدی، معادلات تجربی و مدلهای غیرخطی مختلفی براساس پارامترهای هواشناسی ارایه شده است. در این پژوهش جهت تخمین تابش خورشیدی از آمارروزانه 5 پارامتر هواشناسی شامل دمای حداقل، دمای حداکثر، رطوبت نسبی، ساعات آفتابی و تابشبرونزمینی در ایستگاه سینوپتیک کرمانشاه طی سالهای 1992 الی 2001 استفاده شد. ابتدا با بررسیصحت و کنترل کیفی دادههای تابش خورشیدی، دادههای صحیح طی سه مرحله آزمون استخراجگردید. سپس با استفاده از تکنیک پیشپردازش آزمون گاما از میان 31 ترکیب مختلف از پارامترهایورودی، بهترین ترکیب شامل همه پارامترهای ورودی برای مدلهای غیرخطی رگرسیون محلیو لونبرگ (scg) با دو تابع آموزشی گرادیان ادغامی (ann) شبکه عصبی مصنوعی ،(llr)تست تعداد 1300 الگو برای آموزش 1 m تعیین شد. آنگاه با استفاده از آزمون (lm) مارکوارتو واسنجی معادلات تجربی نیز مشخص گردید و از 885 الگوی باقیمانده برای ann ،llr مدل های مبتنی ann (scg) ،ann (lm) ،llr ارزیابی مدلهای ایجاد شده، استفاده شد. در ادامه مدلهایبر آزمون گاما و معادلات تجربی واسنجیشده در دوره آزمون، با معیارهای مختلف آماری (ضریببا هم ((mape) و میانگین قدرمطلق درصد خطا (rmse) ریشه میانگین مربعات خطا ،(r تبیین ( 2مقایسه شدند. نتایج نشان داد که با استفاده از معادلات واسنجیشده مبتنی بر ساعات آفتابی میتوان باann ،ann (lm) روزانه را تخمین زد. علاوه بر این، مدلهای غیرخطی rs دقت نسبتاً بالایی مقادیرنسبت به معادلات تجربی واسنجیشده دارای مقدار خطای کمتری هستند. ضمن آنکه llr و (scg)برابر با mape و rmse 0 روی خط ( 1:1 ) و مقادیر / با ضریب تبیین 9599 ann (lm) مدل6 درصد دارای بیشترین دقت میباشد. / 1/4213 مگاژول بر متر مربع در روز و 7616واژه های کلیدی: تابش خورشیدی، کنترل کیفی دادهها، آزمون گاما، رگرسیون خطی محلی، مدلسازیهوشمند، کرمانشاه