مدلسازی منطقهای دبی سیلابی در استان همدان با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی

سیل یکی از بلایای طبیعی مهمی است که همه ساله باعث ایجاد خسارتهای مالی و جانی فراوانی بهجوامع مختلف میگردد. به همین دلیل محققین سعی نمودهاند که تغییرات کمی این پدیده را حتیالمقدور بطوردقیق مورد بررسی قرار دهند. در این تحقیق، کارایی روشهای شبکه عصبی مصنوعی و سامانه اطلاعاتجغرافیایی در برآورد دبی سیلابی 90 زیرحوضه استان همدان (با زمانهای تمرکز کمتر از 24 ساعت)، با توجهبه آمار 16 ساله مربوط به 17 ایستگاه آبسنجی موجود در منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور مقادیرمساحت، ارتفاع و شیب متوسط، مساحتهای گروه هیدرولوژیکی خاک، متوسط وزنی شماره منحنی نفوذ وهمچنین بارندگیهای یک و پنج روزه ماقبل سیل نظیر حوضه، به عنوان متغیرهای ورودی شبکه و دبی سیلابیبه عنوان متغیر خروجی بکار گرفته شد. با توجه به مراحل آموزش، اعتبارسنجی و آزمون، نتایج بدست آمده نشانداد که بهترین ساختار، شبکه عصبی مصنوعی پیشخور با دو لایه پنهان به ترتیب دارای 5 و 4 عنصر پردازشگربود. در مدل منتخب مقادیر ضریب تعیین، جذر میانگین مربع خطا و میانگین خطای مطلق در مرحله آزمون2 بودند. در نهایت با محاسبه مقادیر بیشینه بارشهای یک و پنج روزه برای دوره / 0 و 83 /72 ،0/ به ترتیب 87بازگشت 25 ساله و همچنین با بکارگیری مدل بهینه منتخب، توزیع مکانی دبی سیلابی در کلیه زیرحوضهها ارایهگردید. بر این اساس مناطق سیلخیز استان به منظور انجام برنامهریزی مناسب توسط مسیولین ذیربط مشخصشدند. در مجموع، این نتایج بیانگر آن است که روش شبکه عصبی مصنوعی ابزاری مناسب برای مدلسازی دبیسیلابی، به ویژه در هنگام نبود دادهها یا کمبود ایستگاه های آب سنجی میباشد.واژه های کلید : ی بارندگی، دبی سیلابی، مدلسازی، شبکه عصبی مصنوعی، استان همدان. 1