بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و میکروسکوپی الکترونی خاک‌های شور و سدیمی در استان گلستان

استان گلستان در نواحی شمالی دارای سطح وسیعی از خاک‌های شور و سدیمی می‌باشد که به‌دلیل نزدیک بودن سفره آب زیرزمینی و بالا بودن تبخیر و تعرق ایجاد شده‌اند. این پژوهش به‌منظور بررسی خصوصیات مینرالوژیکی و فیزیکوشیمیایی خاک‌های شور و سدیمی، جهت تعیین تجمع نمک‌ها و منشا آنها انجام شد. برای این منظور 4 پروفیل در شمال حوضه گرگانرود و جنوب حوضه اترک براساس نقشه‌ها و مطالعات موجود در شمال و جنوب گرگانرود انتخاب و نمونه‌برداری شدند. این پروفیل‌ها از نظر فاصله با دریای خزر متفاوت بودند. پروفیل‌های 1 و 2، در فاصله‌ای نزدیک با دریای خزر قرار داشتند و در مورد پروفیل‌های 3 و 4 این فاصله افزایش می‌یافت. کلیه آزمایش‌های رایج فیزیکوشیمیایی بر روی افق‌های خاک‌ها انجام گرفت و خاک‌ها بر‌اساس سیستم‌های soil taxonomy و wrb طبقه‌بندی شدند. پروفیل‌های 1 و 3 براساس سیستم soil taxonomy دارای طبقه‌بندی aquisalids و پروفیل 4 و 2 haplosalids و cambids بودند. براساس سیستم wrb، تمام پروفیل‌ها به جز پروفیل 2 که در رده cambisolsطبقه‌بندی ‌شد‌، در رده solonchak طبقه‌بندی شدند. برای تشخیص نوع نمک‌ها ابتدا از نمونه پودری آنها آزمایش کانی‌شناسی و سپس sem/eds انجام شد. برای بررسی منشا این نمک‌ها نیز از نمودار گیپس استفاده شد. نمک‌هایی که با آزمایش‌های xrd تشخیص داده شدند، شامل گچ، کلریدسدیم، هگزاهیدریت، اپسومیت و میرابیلیت بودند. گچ در پروفیل‌ها در سطح و عمق به‌شکل عدسی‌شکل دیده شد. هالیت نیز در پروفیل‌ها هم در سطح و هم در عمق وجود داشته و اپسومیت در پروفیل 1 در سطح و در پروفیل 3 در اعماق دیده شده و میرابیلیت فقط در پروفیل اول و در افق سطحی یافت شد. منشا این نمک‌ها در این مناطق براساس نتایج به‌دست آمده از تجزیه کاتیونی و آنیونی آب زیرزمینی و سطحی موجود در این مناطق و با استفاده از مدل گیپس تبخیری تشخیص داده شد.