رابطه کمیت- شدت پتاسیم در خاک‌های با سطح ویژه متفاوت

پتاسیم وظایف فیزیولوژیکی بسیار مهمی را در گیاه به عهده دارد و از عناصر غذایی ضروری گیاه محسوب می‌شود. در ارزیابی قابلیت استفاده پتاسیم خاک و مدیریت مصرف کود، ایزوترم‌های تبادلی پتاسیم که از منحنی‌های کمیت- شدت ناشی می‌شوند، اطلاعات مفیدی را ارایه می‌کنند. در این بررسی برای تعیین رابطه کمیت- شدت پتاسیم و به‌دست آوردن پارامترهایی مانند پتاسیم به سهولت قابل تبادل، پتاسیم به سختی قابل تبادل، نسبت فعالیت پتاسیم، نسبت فعالیت پتاسیم در حال تعادل و ظرفیت بالقوه بافری، 4 تیمار کلرید پتاسیم، کلرید پتاسیم + کلرید آمونیوم، کلرید پتاسیم + مونوفسفات سدیم و کلرید پتاسیم + کلرید آمونیوم + مونوفسفات سدیم بر روی نمونه‌های خاکی که از عمق 30-0 سانتی‌متری و از سه منطقه سری خاک رحمت‌آباد (پردیس کشاورزی گرگان)، لورک اصفهان و دهستان صالحان خمین با سطوح ویژه متفاوت تهیه شده بود، اعمال گردید و با استفاده از آزمون مقایسه میانگین جفتی مشاهده شد که در همه تیمارها، بیش‌ترین مقدار ظرفیت بالقوه بافری برای خاک پردیس گرگان به‌دست آمد. این بیانگر این است که وجود رس غالب ایلایت در خاک پردیس، موجب تثبیت شدن پتاسیم در بین لایه‌ها می‌گردد. از بین 4 تیمار در هر خاک، بیش‌ترین مقدار ظرفیت بالقوه بافری با تیمار کلرید پتاسیم و کم‌ترین مقدار آن با تیمار کلرید پتاسیم + کلرید آمونیوم مشاهده شد. تیمار کلرید پتاسیم + مونوفسفات سدیم دارای ظرفیت بالقوه بافری بیش‌تری نسبت به تیمار کلرید پتاسیم + کلرید آمونیوم + مونوفسفات سدیم بود. افزایش غلظت نمک سدیم در محلول خاک، موجب افزایش غلظت نمک در لایه دوگانه پخشیده الکتریکی و افزایش ظرفیت بالقوه بافری می‌گردد. برای مقایسه میزان قابلیت استفاده پتاسیم خاک‌های با سطح ویژه بالا و لایه دوگانه الکتریکی منقطع با خاک‌های با سطح ویژه پایین، غلظت پتاسیم در حالت تعادل ممکن است معیار مناسبی باشد و پیشنهاد می‌شود به‌جای ظرفیت بافری پتاسیم، همبستگی میزان پتاسیم قابل استفاده خاک‌ها با نسبت فعالیت پتاسیم در حال تعادل آن‌ها بررسی گردد.