تغییرات فصلی برخی شاخص‌های شیمیایی کیفیت خاک و رسوب در اراضی لسی شرق استان گلستان

این پژوهش به‌منظور بررسی برخی شاخص‌های شیمیایی کیفیت خاک و رسوب در فصل‌های مختلف سال و یافتن ارتباط بین آن‌ها در اراضی لسی شرق استان گلستان انجام شد. برای انجام این مطالعه، نمونه‌برداری از خاک در هر فصل به‌منظور انجام آزمایش‌های شیمیایی از دو حوزه آبخیز قرناوه و یل‌چشمه و نمونه‌برداری از رسوب به‌مدت یک‌سال از خروجی حوزه آبخیز قرناوه و یل‌چشمه در محل ایستگاه هیدرومتری تمر جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد بیش‌ترین میزان نیتروژن کل (169/0 درصد) و ماده آلی خاک (6/3 درصد)، در فصل پاییز مشاهده شد. اثر فصل بر میزان فسفر و پتاسیم قابل استفاده خاک معنی‌دار بود (05/0 > p)، به‌طوری‌که بیش‌ترین میزان فسفر (5 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و بیش‌ترین میزان پتاسیم قابل استفاده خاک (108 میلی‌گرم بر کیلوگرم) در فصل تابستان مشاهده شد. در مورد وضعیت عناصر غذایی در رسوب، مطالعه بالا نشان داد که نیتروژن کل در فصل پاییز دارای حداکثر میزان بود و تفاوت معنی‌داری بین فصل‌های بهار و پاییز وجود داشت. بیش‌ترین مقدار فسفر در حدود 9/4 میلی‌گرم بر کیلوگرم در فصل زمستان مشاهده شد. بیش‌ترین میزان ماده آلی و پتاسیم قابل استفاده رسوب در فصل تابستان مشاهده گردید. نتایج نشان داد گرچه در زمان حداکثر مقادیر نیتروژن و پتاسیم در خاک و رسوب هماهنگی وجود دارد اما روند تغییرات عناصر غذایی در خاک و رسوب، طی ماه‌های مختلف سال مشخص و هماهنگ نمی‌باشد. به‌نظر می‌رسد تغییرات مکانی و زمانی خاک، خصوصیات جریان و مسیر انتقال و عملکرد موجودات ریز در این ارتباط موثرند.