بررسی عملکرد آب دریا و ملاس چغندرقند در کاهش گرد و غبار جاده‌های جنگلی (مطالعه موردی: جنگل کوهمیان، آزادشهر)

سابقه و هدف: مشکل عمده جاده‌های جنگلی شن‌ریزی‌شده به‌ویژه در فصل تابستان، تولید گرد و غبار هنگام تردد وسایل نقلیه است که باعث کاهش دید و مزاحمت برای گردشگران و زوال رویه راه و پوشش گیاهی حاشیه جاده می‌گردد. در این پژوهش عملکرد تیمارهای ضدغبار شامل غلظت‌های مختلف ملاس چغندرقند و آب دریا در کاهش گرد و غبار جاده‌های جنگلی طرح کوهمیان واقع در شهرستان آزادشهر استان گلستان مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: ابتدا مسیری به طول 500 متر به 8 قطعه 60 متری تقسیم شده و تیمارهای ملاس (حاوی ساکاروز، پتاسیم، کربن ازت دار، تیامین و سایر ترکیبات) و آب دریا (حاوی کلرید، سدیم، سولفات، منیزیم و سایر ترکیبات) به‌طور جداگانه هر یک با غلظت‌های 10، 20 و 30 درصد به همراه تیمار شاهد در آنها به اجرا درآمد. برای پیاده‌سازی تیمارها از سیستم پاشش محلول و برای اندازه‌گیری غلظت گرد و غبار از دستگاه غبارسنج الکترونیکی مدل haz-dust epam-5000 استفاده شد. دستگاه غبارسنج یک سنجنده گرد و غبار ایستگاهی است که غلظت غبار با قطر آئرودینامیکی کمتر و یا مساوی 10 میکرومتر (pm10) را هر ثانیه نشان می‌دهدیافته‌ها: نتایج پس از گذشت 3، 9 و 27 روز نشان داد که مقدار گرد و غبار جاده‌های تیمار شده با غلظت‌های مختلف ملاس چغندرقند و آب دریا با گذر زمان افزایش یافت. همچنین در هر یک از دوره‌های زمانی با افزایش غلظت محلول‌های ملاس و آب دریا مقدار غلظت گرد و غبار کاهش پیدا کرد. پس از گذشت 27 روز تنها تیمارهای ملاس 20% و 30% توانستند مقدار غلظت انتشار ذرات غبار با قطر کمتر و یا مساوی 10 میکرومتر (pm10) را در محدوده مجاز 500 میکروگرم در مترمکعب حفظ کنند. کمترین مقدار غلظت غبار جاده‌ها مربوط به تیمار ملاس 30% بود.نتیجه‌گیری: مقدار غلظت تیمارهای آب دریا در تحقیق حاضر به حدی کم بود که نتوانست عملکرد موثری از خود نشان دهد و باعث کاهش غلظت غبار تا محدوده مجاز 50 میکروگرم در مترمکعب گردد. کمترین مقدار غلظت غبار جاده‌ها مربوط به تیمار ملاس 30% با مقدار 21 میکروگرم در مترمکعب بود که می‌توان به عنوان تیمار مناسب برگزید و در پژوهش‌های آتی ماندگاری آن را در طولانیمدت سنجید.نتیجه‌گیری: مقدار غلظت تیمارهای آب دریا در تحقیق حاضر به حدی کم بود که نتوانست عملکرد موثری از خود نشان دهد و باعث کاهش غلظت غبار تا محدوده مجاز 50 میکروگرم در مترمکعب گردد. کمترین مقدار غلظت غبار جاده‌ها مربوط به تیمار ملاس 30% با مقدار 21 میکروگرم در مترمکعب بود که می‌توان به عنوان تیمار مناسب برگزید و در پژوهش‌های آتی ماندگاری آن را در طولانیمدت سنجید.

Investigating the efficiency of sea water and sugar beet molasses on reduction of dust from the forest roads (Case study: Koohmian Forest, Azadshahr)

AbstractBackground and Objectives: The main problem of gravel forest roads is production of dust especially in summer. Dust leads to decrease sight distance and make trouble for tourists as well as the decline of road pavement and vegetation cover at edge of road. In this study the efficiency of antidust agents including different dosage of sugar beet molasses and sea water on reduction of dust from a road in Koohmian forest in Azadshahr of Golestan province was assessed. Materials and Methods: At first a road with a length of 500 meters was separated into 8 segments each of with a length of 60 meters and then molasses (Including Sucrose, Potassium, Carbon with nitrogen, Thiamine and other organic compounds) and sea water (Including Chloride, Sodium, Sulfate, Magnesium and others) treatments with dosages of 10, 20 and 30% and control were separately performed on segments. Spray system was used to establish treatments and dustometer HAZDUST EPAM5000 used to measure dust concentration. Dustometer is a stationary devise which is used to measure dust concentrations with particles diameter less or equal to 10 µm.Results: After the 3, 9 and 27 days from the implementation of treatments, results showed that emitted dust from the treated roads by different dosages of sugar beet molasses and sea water increased with time. Moreover, in each of times amount of emitted dust decreased with increasing of molasses and sea water dosages. After 27 days, molasses 20% and molasses 30% could only retain the dosage of PM10 in allowable range of 050μg m3. Minimum amount of road dust was observed for molasses 30%.Conclusion: Sea water didn’t influence on dust suppression to allowable amount of 50 μg due to the very low concentrations of sea water treatments. Minimum amount of road dust was observed for molasses 30% with amount of 21 μg m3. Recent treatment can be selected as suitable case that farther researches is necessary for determining their longevity. Conclusion: Sea water didn’t influence on dust suppression to allowable amount of 50 μg due to the very low concentrations of sea water treatments. Minimum amount of road dust was observed for molasses 30% with amount of 21 μg m3. Recent treatment can be selected as suitable case that farther researches is necessary for determining their longevity. Minimum amount of road dust was observed for molasses 30% with amount of 21 μg m3. Recent treatment can be selected as suitable case that farther researches is necessary for determining their longevity. Keywords: Gravel roads, Antidust treatments, Soluble spraying system, electronic dustometer