برآورد تابع تقاضای آب محصول چغندرقند در خراسان رضوی؛ کاربرد روش رگرسیون به ظاهر نامرتبط (sure)

سابقه و هدف: مدیریت پایدار منابع آبی جهت حفظ نیازهای زیست محیطی نیازمند رویکرد اقتصادی در بخش کشاورزی می‌باشد. امنیت و مدیریت آب در بخش کشاورزی مهمترین راهبرد توسعه پایدار کشور است و با توجه به فرآیند توسعه کشور و دگرگونی اقتصاد ملی، بخش کشاورزی به تکیه‌گاه مهم امنیت و حیات اقتصادی کشور تبدیل شده است. تقاضای روبه رشد جمعیت و ضرورت تامین غذا و افزایش تولید، توجه به بخش کشاورزی را بعنوان یکی از مهمترین فعالیت‌های اقتصادی کشور که نقش زیادی در مدیریت این بخش و تامین مایحتاج کشور دارد، ضروری می‌سازد. از آنجا که سهم بالای مصرف آب در بخش کشاورزی، کشور را با بحران کم آبی مواجه کرده در حال حاضر پتانسیل آبی کشور دیگر پاسخگوی نیازهای روبه رشد تقاضای آب در این بخش نیست لذا مدیریت منابع و بهینه سازی مصرف آب در بخش کشاورزی تنها راهکار مقابله با بحران کم آبی است. این پژوهش با هدف تعیین تابع تولید و هزینه تقاضای آب محصول چغندرقند به عنوان یکی از محصولات اساسی زراعی در منطقه خراسان رضوی (شهرستان‌های قوچان، چناران و نیشابور) در سال 96-1395 انجام شده است.مواد و روش‌ها: در تحقیق حاضر از روش رگرسیون‌های به ظاهر نامرتبط (sure ) جهت تعیین تابع تقاضای آب استفاده گردیده است. در این راستا، پارامترهای کشش‌های جانشینی خودی و متقاطع آلن، کشش‌های قیمتی خودی و متقاطع در برآورد تابع تولید و هزینه ترانسلوگ آب با روش رگرسیون به ظاهر نامرتبط (sure) ارزیابی شده‌اند. همچنین شاخص‌های و تعدیل شده به منظور بررسی برازش مدل و شاخص t برای معنی داری ضرایب متغیر‌ها مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. یافته‌ها: نتایج بدست آمده موید برازش مناسب مدل استفاده شده برای توابع تولید و هزینه چغندرقند در سه منطقه مورد مطالعه می‌باشد. بررسی نتایج ضرایب مربوط به شهرستان‌های قوچان، چناران و نیشابور نشان می‌دهد که هزینه آب با قیمت نیروی کار رابطه مثبت و با قیمت کود حیوانی، سم، بذر و مقدار تولید رابطه منفی دارد. نتیجه‌گیری: براساس نتایج بدست آمده از برآورد تابع تقاضای آب، نهاده آب جانشینی برای کود حیوانی و سم با کشش‌های جزیی بیشتر از یک می‌باشد و این نکته مبین تاثیر مدیریت مصرف و ارزش‌گذاری اقتصادی آب در بهبود مصرف سایر نهاده‌های کود حیوانی و سم و همچنین خود آب در تولید محصول چغندرقند در این منطقه می‌باشد. بر اساس نتایج بدست آمده، پیشنهاد می‌شود که سیاست هایی همچون قیمت بهینه برای نهاده‌هایی چون سم و کود حیوانی اتخاذ گردد، تا بتوان از آلودگی‌های محیط زیست جلوگیری شود.

Estimation of sugar beet demand function in Khorasan Razavi; Application of the seemingly unrelated SURE regression method

Background and objectives: Sustainable management of water resources to maintain environmental needs requires an economic approach to agriculture. Security and management of water in the agricultural sector is the most important strategy for sustainable development of the country. Considering the development process of the country and the transformation of the national economy, the agricultural sector has become the key to the security and economic life of the country. The growing demand of the population and the need to provide food and increase production make the agricultural sector one of the most important economic activities that plays a major role in managing this sector and providing the country’s needs. Because of the high share of water use in the agricultural sector, the country faces a depression crisis. Because of the high share of water use in the agricultural sector, the country faces a depression crisis. At present, the country’s water potential is not responsive to the growing demand for water in this sector, so resource management and water use optimization in the agricultural sector are the only countermeasures With a depression crisis. This research has been conducted to determine the production and demand function for sugar beet as one of the basic crops in Khorasan Razavi provinces (Quchan, Chenaran, and Neyshabur cities) in 20162017 year.Materials and methods: In the present study, the SURE method has been utilized to determine the water demand function. In this regard, the intrinsic and Alen Uzawa Partial Elasticities of Substilution, intrinsic and Price Elasticity of Factor Demand parameters have been evaluated in the estimation of the production function and the cost of the transfer of water by the seemingly unrelated regression method. Also, the R2 and adjusted R2 indices have been analyzed for the evaluation of fitting of the model and the Statisticst for meaningful coefficients of the variables. Results: The results confirm the fitting of the used model for sugar beet production cost functions in the study area. The results of the coefficients in Quchan, Chenaran and Neyshabur County indicate that there is a positive relationship between water cost and labor costs, and a negative relation to the price of fertilizer, poison, seeds and production amount. Conclusion: based on the results, water is a substitute for fertilizer and poison with partial elasticity greater than one and this point illustrates the impact of the consumption management and economic evaluation of water on improving the consumption of other fertilizer and poison inputs as well as the water in the production of sugar beet is in this area. Based on the results, it is suggested that policies such as optimal prices for inputs such as poison and fertilizer must be adopted to prevent environmental pollution.