مطالعه عددی اثر موانع دشت سیلابی بر جریان ناشی از شکست سد به روش mps

سابقه و هدف: سیلابدشت ها سرزمین هایی نسبتا هموار در مجاورت رودخانه ها با کاربری مسکونی، صنعتی یا کشاورزی می باشند. شکست ناگهانی سدهای بزرگ، موجب شکل گیری و پیشروی امواج مخرب سیلاب در پائین دست می گردد. پیشروی سیل روی دشت های سیلابی تحت اثر تغییرات توپوگرافی و موانع درون جریان نظیر پل ها صورت می گیرد. این امواج، در بازه کوچکی از رودخانه و روی دشت سیلابی به ترتیب به صورت یک و دو بعدی انتشار می یابند. در شبیه سازی های هیدرودینامیکی، خصوصیات دو بعدی جریان ناشی از شکست سد روی دشت سیلابی، به ندرت مورد بررسی قرار گرفته است. بنابراین، اثر تلفیقی موانع دشت سیلابی، تنگ شدگی و موانع بستر بر خصوصیات جریان ناشی از شکست سد تعیین می گردد. مواد و روش‌ها: در این پژوهش، از روش لاگرانژی ذرات متحرک نیمه ضمنی (mps) برای مطالعه عددی خصوصیات جریان ناشی از شکست سد روی دشت سیلابی استفاده شد. از جمله مزایای این روش، تراکم ناپذیری، ذره محوری، بهره گیری از مدل های توانمند گرادیان و لاپلاسین در تصحیحات سرعت فشار بدون نیاز به توابع هموارسازی پیچیده می باشد. بدین ترتیب، اثر رقوم اولیه آب در مخزن، شکل موانع، تبدیل های جانبی و نیز موانع کف بر پارامترهای هیدرولیکی، در 15 حالت گوناگون مورد مطالعه قرارگرفت. موانع دشت سیلابی به شکل های استوانه، مکعب، لوزی و نامتقارن و موانع بستر به شکل مکعبی می باشند. ابتدا، تحلیل حساسیت نتایج عددی نسبت به سه قطر ذره 01/0، 015/0 و 02/0 متر صورت گرفت. در نهایت، قطر ذره 015/0 متر به عنوان اندازه ذرات آب در مدل در نظر گرفته شد. شبیه سازی ها با بیش از 280000 ذره کروی و با دقت مرتبه دوم مکانی و زمانی صورت گرفت.یافته‌ها: دقت نتایج عددی با بهره گیری از خطای نرمال nrmse و مقایسه با نتایج آزمایشگاهی پیشین تعیین گردید. نتایج نشان داد که تخلیه مخزن در حل های عددی سریعتر از نتایج آزمایشگاهی رخ می دهد. بنابراین، مدل mps مقادیر ارتفاع نیمرخ سطح آزاد و سرعت پیشروی جریان را به ترتیب کم و بیش برآورد می نماید. برخورد جریان به موانع دشت سیلابی، موجب بالاروی و شکل گیری جریان سه بعدی در محل استقرار موانع، تبدیل های جانبی و موانع کف می گردد. همچنین، شکل موانع عاملی موثر بر تغییر شکل های نیمرخ سطح آزاد، مولفه افقی سرعت سطحی و نیروهای مقاومت پسآی وارد بر جریان می باشد.نتیجه گیری: مقادیر خطای نرمال نشان داد که دقت روش mps در محاسبه تغییر شکل های نیمرخ طولی سطح آزاد بین 88 تا 91 درصد متغیر می باشد.

Numerical Study of the Effect of Floodplain Obstacles on the Flow Induced by Dam Break using MPS method

Background and Objectives: The floodplains are relatively flat lands in the vicinity of the rivers with the residential, industrial or agricultural usage. The sudden breakdown of large dams leads to the formation and propagation of devastating flood waves over the downstream. The flood propagation occurs over the floodplains due to the topographic variations and instream obstacles such as bridges. These waves are developed one and two dimensional over a small reach of the river and floodplains, respectively. In the hydrodynamic simulations, twodimensional characteristics of the dambreak flow over the floodplains have been studied scarcely. Therefore, the combined effects of the floodplains obstacles, constriction and the bottom barriers are calculated over the dambreak flow characteristics.Materials and Methods: In the present study, the moving particle semiimplicit (MPS) method was used to the numerical study of the dambreak flow characteristics over the floodplain. From advantages of this method are including the incompressibility, the particlebased and using of powerful models of gradients and Laplacian in velocitypressure corrections without any complex smoothing functions. Hence, the effects of the reservoir initial water level, the shapes of the obstacles lateral transitions as well as the bottom barriers on the hydraulic parameters were studied in 15 various cases. The floodplain obstacles are cylindrical, cubic, rhomboidal and asymmetric, and the bottom barriers are cubic. At first, the sensitivity analysis was carried out on three particles diameters including the 0.01, 0.015 and 0.20 m. Finally, the diameter of the particles equal to 0.015m was adopted as the water particles size in the model. The simulations carried out through more than 280000 spherical particles, with the second order spatial and temporal accuracy.Results: The precision of the numerical results was calculated using the NRMSE normal error through the comparison with the previous experimental one. The results demonstrated that evacuation of the reservoir occurs in numerical solutions faster than the experimental. Therefore, the MPS model under and overestimates the values of the freesurface profile height and the flow propagation velocity, respectively. The impact of flow to the floodplain obstacles leads to the rising up and the formation of a threedimensional flow at the obstacles place, the lateral constrictions and the bottom obstacles. Further, the shape of the obstacles represents a crucial factor in the free surface profile deformations, the horizontal component of the surface velocity, and the drag resistance forces applied to the flow.Conclusion: Normal error values showed that the accuracy of the MPS method in the calculation of the free surface longitudinal profile deformations are variable between 88 and 91 percent.