>
Fa   |   Ar   |   En
   بررسی و مقایسه مدل‌های ریاضی فرید – کامبرنوس و بریگهام برای محاسبه انتشارپذیری نیترات در شرایط اشباع  
   
نویسنده آزادی فر عاطفه ,سلطانی محمدی امیر ,معاضد هادی
منبع پژوهش هاي حفاظت آب و خاك - 1397 - دوره : 25 - شماره : 3 - صفحه:145 -159
چکیده    ﺳﺎﺑﻘﻪ و ﻫﺪف: در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺮﮐﺖ آﻻﯾﻨﺪهﻫﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺛﺮات ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ زﯾﺎدی ﮐﻪ ﺑﺮ ﮐﯿﻔﯿﺖ آبﻫﺎی زﯾﺮﺳﻄﺤﯽ دارد ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺮاﻫﻤﯿﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ. از ﻃﺮﻓﯽ اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﻮدﻫﺎی ازﺗﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ زﯾﺎد ﻧﯿﺘﺮات در ﺧﺎک ﺗﻬﺪﯾﺪی ﺟﺪی ﺑﺮای آب ﻫﺎی زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺳﻼﻣﺖ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ. از ﻣﺪلﻫﺎی ﻣﻬﻢ اﻧﺘﻘﺎل آﻻﯾﻨﺪه ﭘﺎﯾﺪار در ﻣﺤﯿﻂﻫﺎی ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ ﻫﻤﮕﻦ در ﺣﺎﻟﺖ اﺷﺒﺎع ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﺮﯾﺎن داﺋﻤﯽ، ﻣﺪل ﺑﺮﯾﮕﻬﺎم و ﻣﺪل ﻓﺮﯾﺪ- ﮐﺎﻣﺒﺮﻧﻮس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻧﺘﺸﺎرﭘﺬﯾﺮی در ﻓﻮاﺻﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﮐﻮﺗﺎه و ﻃﻮﻻﻧﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه اﻧﺪ. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮرﺳﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﺪل ﻫﺎی رﯾﺎﺿﯽ ﻓﺮﯾﺪ- ﮐﺎﻣﺒﺮﻧﻮس و ﺑﺮﯾﮕﻬﺎم ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻧﺘﺸﺎرﭘﺬﯾﺮی ﻧﯿﺘﺮات در ﺷﺮاﯾﻂ اﺷﺒﺎع در ﺧﺎکﻫﺎی ﻣﺎﺳﻪ ای ﻫﻤﮕﻦ در ﺷﺮاﯾﻂ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﻮد.ﻣﻮاد و روش ﻫﺎ: ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ اﻧﺘﺸﺎرﭘﺬﯾﺮی ﺑﺎ دو ﻣﺪل رﯾﺎﺿﯽ ﻓﺮﯾﺪ- ﮐﺎﻣﺒﺮﻧﻮس و ﺑﺮﯾﮕﻬﺎم، ﻣﺤﻠﻮل ﻧﻤﮏ ﺧﺎﻟﺺ ﻧﯿﺘﺮات ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﻻﯾﻨﺪه ﭘﺎﯾﺪار ﺗﺤﺖ رژﯾﻢ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ 160 ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺑﺮ ﻟﯿﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﻫﺎی ﺧﺎک ﻣﺎﺳﻪ ای (در ﺳﻪ اﻧﺪازه درﺷﺖ، ﻣﺘﻮﺳﻂ، رﯾﺰ و در ﻓﻮاﺻﻞ اﻧﺘﻘﺎل 20، 40 و 80 ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮی) اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ، ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﺨﺮاج ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز دو ﻣﺪل ﻣﺬﮐﻮر ﻏﻠﻈﺖ ﻧﯿﺘﺮات ﺧﺮوﺟﯽ در ﺣﺠﻢﻫﺎی ﺗﺨﻠﺨﻞ ﻣﺘﻔﺎوت اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی و ﻣﻨﺤﻨﯽ رﺧﻨﻪ ﺑﺮای ﻫﺮ ﺳﺘﻮن رﺳﻢ و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﺪل ﻫﺎی رﯾﺎﺿﯽ ﻓﺮﯾﺪ- ﮐﺎﻣﺒﺮﻧﻮس و ﺑﺮﯾﮕﻬﺎم از آن اﺳﺘﺨﺮاج ﮔﺮدﯾﺪ.ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ: ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎی آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪلﻫﺎی ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﺮﯾﮕﻬﺎم و ﻓﺮﯾﺪ- ﮐﺎﻣﺒﺮﻧﻮس ﻧﺸﺎن داد روﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻧﺘﺸﺎرﭘﺬﯾﺮی در ﺧﺎک ﻣﺎﺳﻪای رﯾﺰ در ﻫﺮ دو ﻣﺪل ﻓﺮﯾﺪ- ﮐﺎﻣﺒﺮﻧﻮس و ﺑﺮﯾﮕﻬﺎم ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداری ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎرﭘﺬﯾﺮی ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮای ﺧﺎک ﻣﺎﺳﻪ ای درﺷﺖ و ﻣﺘﻮﺳﻂ دارد. ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻧﺘﻘﺎل در ﻣﺎﺳﻪ درﺷﺖ و ﻣﺘﻮﺳﻂ، ﻣﻘﺪار اﻧﺘﺸﺎرﭘﺬﯾﺮی ﻧﯿﺘﺮات ﺑﯿﺶ ﺗﺮ ﺷﺪ. ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﭘﺎراﻣﺘﺮ β ﺑﺮای ﻣﺎﺳﻪ رﯾﺰ در ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻣﻘﺪار اﯾﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺷﺪﯾﺪاً اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﯿﺎن ﮐﻨﻨﺪه ﺑﯿﺶ ﺗﺮ ﺑﻮدن ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﻘﺎل آﻻﯾﻨﺪه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮﮐﺖ آب در ﺧﻠﻞ و ﻓﺮج در ﻓﻮاﺻﻞ ﮐﻮﺗﺎهﺗﺮ ﻣﺎﺳﻪ رﯾﺰ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻓﺰاﯾﺶ اﻧﺘﺸﺎرﭘﺬﯾﺮی آن ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی: ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ در ﻓﻮاﺻﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﮐﻮﺗﺎه ﺑﺮ ﺧﻼف ﻓﻮاﺻﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﻃﻮﻻﻧﯽ، ﻧﺘﺎﯾﺞ دو ﻣﺪل ﻓﺮﯾﺪ- ﮐﺎﻣﺒﺮﻧﻮس و ﺑﺮﯾﮕﻬﺎم ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻤﯽﺗﻮان آن را ﺑﺮای ﻓﻮاﺻﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺗﻌﻤﯿﻢ داد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺪل ﻓﺮﯾﺪ- ﮐﺎﻣﺒﺮﻧﻮس ﺑﺮای ﻓﻮاﺻﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﮐﻮﺗﺎه از ﮐﺎراﯾﯽ ﻻزم ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺒﻮد.
کلیدواژه اﻧﺘﺸﺎرﭘﺬﯾﺮی، ﻣﺪل ﺑﺮﯾﮕﻬﺎم، ﻣﺪل ﻓﺮﯾﺪ- ﮐﺎﻣﺒﺮﻧﻮس، ﻣﻨﺤﻨﯽ رﺧﻨﻪ
آدرس دانشگاه شهید چمران اهواز, گروه آبیاری و زهکشی, ایران, دانشگاه شهید چمران اهواز, گروه آبیاری و زهکشی, ایران, دانشگاه شهید چمران اهواز, گروه آبیاری و زهکشی, ایران
 
   The study and comparison of Fried-Combernous and Brigham mathematical models for calculating Nitrate dispersivity in saturated conditions  
   
Authors Soltani Mohammadi Amir ,Azadifar Atefeh ,Moazed Hadi
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved