حساسیت خاک ها با بافت متفاوت به فرسایش پاشمانی تحت تاثیر شدت باران و محتوای رطوبتی پیشین

فرسایش پاشمانی به عنوان نخستین فرآیند فرسایش خاک شناخته می شود که نتیجه متلاشی شدن سطح خاک توسط قطرات باران است. فرسایش پاشمانی فرآیندی پیچیده شامل جدا شدن ذرات خاک توسط قطرات باران و به دنبال آن انتقال پاشمانی بخشی از ذرات جدا شده است. کمی سازی فرسایش پاشمانی در خاک ها با بافت مختلف فرسایش پاشمانی فرآیندی پیچیده شامل جدا شدن ذرات خاک توسط قطرات باران و به دنبال آن انتقال پاشمانی بخشی از ذرات جدا شده است. کمی سازی فرسایش پاشمانی در خاک ها با بافت مختلف برای ترکیب های گوناگونی از شدت باران و محتوای رطوبت پیشین )(antecedent moisture content, amc به منظور درک فرآیندهای فرسایش پاشمانی ضروری است. پژوهش های فرسایش پاشمانی در شرایط مزرعه اغلب پرهزینه و زمانبر است. شبیه سازی باران به طور وسیع به عنوان روشی موثر برای برآورد فرسایش پاشمانی در طیف وسیعی از عوامل مرتبط با فرسایش بارانی به کار گرفته شده است. این پژوهش به منظور بررسی فرسایش پاشمانی در ارتباط با شدت باران و محتوای رطوبت پیشین خاک در بافت های مختلف خاک با استفاده از باران شبیه سازی شدهانجام گرفت.مواد و روش ها: فرسایش پاشمانی در سه بافت خاک (شن، سیلت و رس) و چهار سطح amc (از حالت هوا خشک تا اشباع) با استفاده از چهار شدت باران شبیه سازی شده (10، 20، 30 و 40 میلی متر در ساعت) اندازه گیری شد.برای این منظور 48 واحد آزمایشی در سه تکرار طراحی شد و با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد تحلیل قرار گرفت. واحدهای آزمایشی عبارت از جعبه هایی به ابعاد 35 سانتی متر× با عمق 5 سانتی متر بود. فرسایش پاشمانی با جمعآوری ذرات پاشمان یافته طی هر باران و سپس خشک کردن آن ها در دمای 105 درجه سانتیگراد برای مدت 24 ساعت اندازه گیری شد. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک با استفاده از روش های رایج آزمایشگاهی تعیین شدند. دادههای فرسایش پاشمانی با استفاده از آزمون دانکن برای مقایسه اثرات بافت خاک، شدت باران و محتوای رطوبت پیشین بر فرسایش پاشمانی تجزیه و تحلیل شد. داده ها با استفاده از نرم افزار sas 9.2 تحلیل و نمودارها با استفاده از نرم افزار sigmaplot 12.0 به دست آمد.یافته ها: تفاوت های معنی دار فرسایش پاشمانی در بین بافت های خاک p<0.001 سطوح amc p<0.001 و شدت باران p<0.001 مشاهده شد. بیشترین فرسایش پاشمانی در بافت سیلت مشاهده شد (به طور متوسط 2.257 گرم بر مترمربع) که این موضوع می تواند به دلیل قابلیت جداشدن آسان ذرات سیلت و انتقال پذیری آسان آنها توسط قطرات برگشت یافته باران باشد. خاک شنی مقاومت ترین بافت خاک از نظر فرسایش پاشمانی بود. مقدار پاشمان در این خاک از 43.35 تا 70.152 گرم بر مترمربع تغییر کرد. تفاوت های معنی داری از نظر برهم کنش بافت خاک با شدت باران p<0.001 بافت خاک با سطوح amc p<0.001 و شدت باران با سطوحبا سطوح amc p<0.001 مشاهده شد.