کاربست نظریه آمیختگی مفهومی در مفهومسازی شهادت در شعر پایداری

ادبیّات پایداری از مفاهیمی مانند شهادت، ایثار، جهاد، مقاومت و نظایرآن تشکیل شده‌است که تاکنون از دیدگاه معنی‌شناسی زبان به چگونگی ایجاد این معانی پرداخته نشده‌است. از سوی دیگر، معنی‌شناسی‌شناختی، تاکنون توانسته است مبنای بسیاری از پژوهش‌های زبان ادبیّات قرار گیرد. آمیختگی مفهومی نظریه‌ای در حوزه شناختی است که فوکونیه و ترنر برای معرّفی فضاهای آمیخته مفهومی و نقش آنها در ایجاد معنی و پیوستگی معنایی ارائه کردند و ابزار سودمندی در جهت تبییین نحوه ایجاد معانی ادبیّات پایداری است. پرسش اصلی این پژوهش این است که آمیختگی مفهومی چه نقشی در ایجاد مفهوم شهادت در ادبیّات شعری دارد. این مقاله با بررسی شواهد شعری مربوط به ادبیّات پایداری با مضمون شهادت، نشان می‌دهد که در موارد زیادی شاعر به جای توسل به مفهوم‌سازی‌های دو‌حوزه‌ای، و نگاشت از حوزه مبدا بر مقصد، به شبکه چند‌حوزه‌ای مفاهیم و ادغام آنها دست می‌زند تا از این رهگذر، فضایی خلق کند که در آن برخی از مفاهیم حوزه‌های دروندادی به روشی معمولاً  نامتعارف با هم انگیخته شوند و فضای مفهومی شهادت را در شعر ایجاد نمایند. نتیجه بحث نشان می‌دهد که در مفهومسازی شعری شهادت، حوزه دروندادی شهادت با حوزه‌های دروندادی پرواز، غروب، رویش و برگریزان تلفیق شده‌است. این چهار فضای دروندادی در ترکیب با فضای شهادت، فضاهای آمیخته غیرممکنی را در عالم واقع می‌سازند و به زندگی پس از مرگ، اعتلا و جاودانگی شهید اشاره می‌کنند. به طور کلی، این تحقیق نشان می‌دهد که می‌توان به کمک نظریه آمیختگی مفهومی به چگونگی ایجاد مفاهیم پیچیده و چند مولّفه‌ای حوزه پایداری پی برد.