بررسی تفاوت و تقابل آرمان خواهی در دو جامعه ایران و آمریکا در رمان‌های «بیوتن» و «قیدار» از رضا امیرخانی

هدف این مقاله نشان دادن تفاوت و تقابل نگاه آرمان خواهانه در دو جامعه ایرانی و آمریکایی با درنگ در دو رمان «بیوتن» و «قیدار» از رضا امیرخانی است. آرمان خواهی و تعالی طلبی یکی از مضامین رایج در آثار ادبی است. روشن است که آرمان‌خواهی در جوامع مختلف بسته به فرهنگ، باورداشت های دینی و ضرورت های اجتماعی متفاوت است و در مقام مقایسه، گاه آرمان خواهی در دو جامعه مختلف حالت تقابلی دارد. مقاله حاضر که با روش تحلیل محتوا به شیوۀ کتابخانه‌ای و با مطالعۀ مستقیم و مقابلۀ هر دو متن صورت گرفته‌است، تقابل این دو نظرگاه را در جامعه ایرانی و آمریکایی بر اساس آنچه در دو رمان بیوتن و قیدار از رضا امیرخانی بازتاب داده شده‌است، بررسی کرده و به این نتیجه رسیده‌است که از میان پنج مولفه و انگاره ای که به بررسی جنبه های تقابلی آن پرداخته ایم، روابط اجتماعی و پیشه و اقتصاد، بیشترین تضارب و تفاوت را میان دو فرهنگ نمودار می کند؛ اگرچه تعصّب و حساسیّت در انگاره خانواده و ازدواج، نزد ایرانیان بیش از سایر مولفه هاست؛ همچنین اثبات شده‌است که مبنای فرانمود جنبه های آرمان خواهی در جامعه ایرانی به طرز روشنی تنها دین و دستورهای دینی است؛ در حالی‌که در جامعه آمریکایی علم، مدنیّت و قانون، کارکردی به مراتب بیش از مذهب دارند. قابل ذکر این است که جنبه تقابلی این دو جامعه در مولفه‌های آرمان خواهی، هرگز به صورت بیانیه و شعارگونه در رمان ها ابراز نشده‌است؛ بلکه به صورت پوشیده و نمادگونه طرح شده و دریافت نکته های تقابلی، حاصل تحلیل مقاله است.

A contrastive study of Idealism in the Two Societies of Iran and the United States in Reza Amirkhani’s novels Bioten and Gheydar

The purpose of this paper is to show the difference between idealist American and Iranian communities, with a reflection of two novels Bioten and Kedar by Reza Amirkhani.Idealism is one of the common themes in works of literature. It is clear that idealism is different in different communities depending on culture, religious beliefs and social needs, and when comparing sometimes idealism is different in two different communities. The present paper has examined the difference of the two views in American and Iranian communities according to what has been reflected in two novels Bioten and Kedar by R. Amirkhni, and concluded that among the five components and ideas which their differences have been addressed, social relationships, business and economics reflect the most debate and difference between the two cultures, although the bias and sensitivity in Iranians family and marriage are considered more than other components. Also it had been proven that the basis of reflecting idealism aspects in Iranian community in a clear way is only religion and religious orders, while in American community, science, civilization and law are far more functional than religion.It should be noted that the difference between these two communities on idealism components never has been expressed as a statement and standard in novels, but hidden and symbolic and different points are the results of the paper analysis.Keywords: Idealism, Utopia, Reza Amirkhani, Bioten, Kedar