بررسی اشعار رضوی محمد تقی بهار با تکیه بر نقد درون متنی

اشعار آیینی و رضوی شاعران متعهد و دوستدار اهل بیت ایرانی، جلوه‌گاهِ نمود نور روز‌افزون مشعل عشق به اهل بیت پیامبر(ص) است. شعر محمد تقی بهار، شاعر بنام مشروطه، سرشار از حس عاطفه و آیینۀ درد مردمانِ به ستوه‌آمده از ظلم حکوت استبداد است. اشعاری از دیوان شعر این شاعر اختصاص به مدح و منقبت امام رضا (ع) دارد. این جستار بر آن است که اشعار رضوی بهار را از منظر نقد درون‌متنی (زبان؛ اندیشه؛ صورخیال و عاطفه) به روش توصیفی– تحلیلی مورد بررسی قراردهد؛ زیرا با بررسی این عناصر، بهتر می‌توان به نوع نگرش و اندیشه پایداری شاعر در این نوع شعر (شعر رضوی) پی‌برد. بنا بر نتیجه پژوهش، حرکت و جنبش تصاویر، عدم گسستگی بین صورخیال و اندیشه در شعر رضوی بهار به تناسب دورههای شعری وی، کاملاً عینی و مشهود است. از تمام ظرفیت‌های زبان مجازی چون: تشبیه؛ استعاره؛ کنایه؛ اغراق و مجاز بهره‌می‌گیرد. عاطفۀ شعر به اقتضای زمان شاعر تغییر می‌یابد؛ درون‌مایه نگرش‌های احساسی و عاطفی اشعار رضوی وی نیز به تناسب دوره‌های شعرش: مدح؛ امامت‌مداری؛ انتقاد از وضع موجود و دشمن‌ستیزی؛ تشویق روحیه وطن‌خواهی و دفاع از سرزمین در مقابل بیگانگان؛ ترساندن عوامل ظلم؛ ریشخند نسبت به حاکمان و اعمال آنها؛ تاسف و اندوه از ستم حاکم است .