حادثه‌محوری و هدف‌محوری در دو ترکیب‌بند عاشورایی (مقایسه ساختار بلاغی و محتوای دوازده‌بند محتشم و چهارده‌بند قزوه)

ادبیات پایداری در معنی عام، به ادبیاتی گفته می شود که نوعی مقاومت در برابر هجوم‌های فکری، سیاسی، فرهنگی و نظامی را القامی کند. در این صورت، ادبیات عاشورایی را باید از برترین و زیباترین نوع ادبیات پایداری دانست.      در این پژوهش از میان اشعار عاشورایی، دو ترکیب بند محتشم کاشانی و علیرضا قزوه، از نظر صورت و محتوا با یکدیگر مقایسه شده است. بررسی ویژگی های این اشعار نشان می دهد؛ محتشم با بیان جزئیات حوادث، گویی به ذکر مصیبت و نوحه خوانی می‌پردازد و تحریک احساسات و عواطف در آن غلبه دارد؛ به نحوی که می توان این گونه اشعار را «حادثه محور» دانست. ویژگی های شعر او هم از نظر شکل و صورت در قافیه و ردیف و هم واژه ها و مفاهیم آنها، به شیوه ای است که با تداعی‌کردن حالت حزن و اندوه و گاهی با ایجاد صوت و آهنگی متناسب با آن در الفاظ، بتواند هدف شاعر را محقق کند. اما قزوه ضمن خلق شعری حماسی و پرشور، بیشتر اهداف و نتایج آن واقعه را بیان کرده و دربارۀ عوامل ایجاد آن صحبت می کند و آن را بستری برای بیان مفاهیم آزادگی، دفاع از حق و مقاومت در برابر ظلم قرار می دهد؛ بنابراین، این دسته از سروده ها را می‌توان «هدف محور» دانست. در سطح ساختار، قوافی، ردیف ها و واژه گزینی های او همه در راستای همین هدف انتخاب شده است. مضامین شعر او نیز از این واقعه به‌عنوان یک انقلاب عظیم خبر می دهد.

Eventorientation and goalorientation in two Ashura Tarkibbands (literally: CompositeTie) (Comparison of the form and content of Mohtasham‘s and Qazveh’s tarkibbands)

Resistance literature has been generally regarded as a type of literature which induces a kind of resistance against intellectual, political, cultural, and military attacks. In this case, Ashura literature should be considered as the best and the most beautiful type of resistance literature. In this reserach, among many Ashura poems, two tarkibbands (literally: compositeties) by Mohtasham Kashani and Alireza Qazveh were chosen to be compared in terms of both form and content. The comparison of these poems reveals that Mohtasham seems to recite tragedy and lament (noha) in which the arousal of emotions and feelings are dominant by representing the events in detail, in a way that these types of poems could be considered as ‘eventoriented’. The characteristics of his poems in terms of form, in rhyme and row, and also in terms of content, in the meanings of the words are all in a way to be capable of realizing the poet’s goal by denoting sorrow and sometimes by producing a sound or music relevant to it. But, Qazveh, while creating an epic and vivid poem, mostly represents the purposes and consequences of that event, speaking of the factors giving rise to it and considers it as a means of expressing freedom, the defense of the rights, and resistance against oppression. So, these group of poems could be considered as ‘goaloriented’. In the level of form, all the rhymes, rows, and lexicons have been chosen in accordance with this purpose. The themes of his poem also report this event as a magnificent revolution.