تحلیل تفاوت‌های اجتماعی و اقتصادی مناطق مرزی و غیرمرزی ایران

در این مطالعه با رجوع به ادبیات توسعه به بررسی تفاوت‌ استان‌ها و شهرستان‌های مرزی و غیر مرزی در شاخص‌ های جمعیتی - اجتماعی و اقتصادی پرداخته شده است. روش مطالعه تحلیل ثانویه داده‌های حاصل از سرشماری و سالنامه‌‌های آماری سال 1395 است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد از نظر متغیرهای اقتصادی- اجتماعی، در هر دو سطح استانی و شهرستانی، تفاوت معنی‌دار و تایید شده‌ای بین مناطق مرزی و غیر مرزی وجود دارد. در هر دو سطح مطالعه، مناطق مرزی دارای نسبت باسوادی و نسبت افراد دارای تحصیلات عالی کمتری از مناطق غیرمرزی هستند. در کنار این دو متغیر، درصد بیکاری به ویژه بیکاری جوانان نیز در مناطق مرزی بیشتر از غیرمرزی است. نتایج مطالعه همچنین نشان می‌دهد از لحاظ ویژگی‌های جمعیتی مانند نسبت شهرنشینی، میزان مهاجرت و میانگین سنی نیز تفاوت‌های آشکاری بین دو منطقه وجود دارد. کمبود فرصت‌های شغلی، ضعف و عدم دسترسی به امکانات آموزشی، تمرکز منابع و تسهیلات در مناطق مرکزی موجب جریان مهاجرت از سوی مناطق مرزی به سمت مناطق مرکزی شده است.