مرزنشینی بدون مردان: مردم ‌نگاری روزمره‌ زنان هورامان

فرصت‌ها و چالش‌ های مرز، بیشتر از آن‌چه به نظر می‌رسد به زنان گره خورده است. پژوهش‌های مرز، کنشگران مرد را مورد کنکاش قرار می‌دهند و عموماً زنان مرزنشین مورد غفلت بوده‌اند. هورامان به عنوان منطقه‌ای مرزی، هم چون دیگر مناطق مرزی کردستان، همواره با فرصت‌ها و چالش‌هایی روبرو بوده است چنان‌ که در سال‌های اخیر مردانی از هورامان ایران به عنوان «کارگران مرزی مهاجر» به صورت روزمزد، به دور از خانواده در کردستان عراق مشغول به کار می‌شوند. این پژوهش به روش مردم‌نگاری و بر مبنای مفاهیم اینترسکشنالیتی(درهم‌تنیدگی) تدوین شده است تا به واکاوی زیست‌جهان روزمره‌ زنان هورامی مرزنشین بپردازد. بر پایه این پژوهش می‌توان گفت که به طور عام، مرکزنشینان و به طور خاص جامعه دانشگاهی، نیازمند آگاهی بیشتری از شیوه‌های مختلف زندگی زنان مرزنشین هستند و باید در تغییرات اجتماعی به راه‌هایی که مورد نظر زنان مرزنشین می‌باشد اهتمام بیشتری نشان داده شود و این امر نیازمندِ نزدیک شدن به افق‌های زنان مرزنشین و توجه به تعاریف زنان از زنانگی، هویت، تبعیض‌ها و دیگر دغدغه‌های روزمره زنان مرزنشینی است که بیشتر ایام سال را باید بدون حضور مردان خانواده، در رنج سپری نموده و بار زندگی را به دوش بکشند. نتایج این مردم‌نگاری نشان می‌دهد رفع چالش‌های روزمره‌ زنان منطقه هورامان، پیش از آن که با هژمونی نظام مردسالارانه مواجه شود با عواملی دست به گریبان است که مانع توانمندسازی نه فقط زنان بلکه مردان نیز هست. بر این مبنا، رفع تبعیض‌های خاص زنان، به تنهایی میسر نیست زیرا به شکل پیچیده‌ای با تبعیض‌ها علیه مردان درهم تنیده است.