تبارشناسی سیاست‌گذاری فرهنگی امنیت‌مدار در ایران

از منظر گفتمان فرهنگی امنیت‌مدار، فرهنگ برای حکومت اهمیت راهبردی دارد، چون با امنیت و توسعۀ جامعه پیوند خورده است. از این نظر، مهندسی فرهنگی برای خلق ملتی یک پارچه اساسی است. ملتی که توانایی احیای تمدن نوین اسلامی در آینده را داشته باشد. اساساً، این گفتمان اعضای جمعیت را به صورت مادۀ خامی برای ملت سازی می‌بیند و اگر چنین چیزی در افراد به چشم نخورد مایۀ نگرانی خواهد بود. ذیل این گفتمان، دستگاه سیاستگذاری فرهنگی سازوکار مناسبی برای تبدیل افراد به سوژه‌های منقاد است. در پژوهش حاضر، روش تبارشناسی برای فهم شرایطی به کار می‌رود که شکل‌گیری این گفتمان را ممکن کرده است. یافته‌ها حاکی از آن هستند که شکست دولت در خلق سوژه‌های منقاد به غلبه یک رویکرد محافظه‌کار در سیاستگذاری فرهنگی منجر می‌شود. به صورت ساختاری، توانایی دولت برای خلق سوژه‌های مطلوب، به ظرفیت آن برای تامین رفاه شهروندان بستگی دارد؛ اما در دوران پس از جنگ، اصلاحات اقتصادی مبتنی بر تعدیل ساختاری و پایبندی دولت به پس کشیدن از سیاست اجتماعی، به طرد اجتماعی گسترده منتهی شد. در نتیجه، توانایی سوژه‌سازی دولت به شدت تضعیف شد. در این شرایط، واقعیت اجتماعی به چشم نخبگان سیاست‌گذار به صورت تهدید دیده شد. در مواجهه با این تهدید، تمایل دولت برای امنیتی‌سازی و پلیسی‌سازی سیاستگذاری فرهنگی افزایش یافت.

genealogy of security-oriented cultural policy in iran

from the perspective of the security oriented cultural discourse, culture has strategic importance for governance, because it is linked to security and development of society. from this point of view, cultural engineering is essential for creating a unified nation. a nation that is capable of reviving the islamic civilization. basically, this discourse sees the population as a raw material for nation building and it will be a cause for concern if they are not. according to this discourse, the cultural policy is the most effective apparatus for turning people into subjugated individuals. in this research, genealogical methods have been used to understand the conditions that led to the formation of the discourse. the findings suggest that the failure of government in creating subjugated subjects leads to the dominance of a conservative approach to the cultural policy. structurally, the ability of the government to create desirable subjects depends on the government’s capacity to provide welfare to citizens. but in the post war era, the economic reforms based on structural adjustment and the government’s obligation to withdrawal of social policy led to widespread social exclusion. as a result, the subjectizing capacity of the state weakened drastically. under these circumstances, social reality is seen as a threat to the eyes of the policy making elite, resulting in intensifying the government’s tendency to securitize and policing cultural policy to stand up to the threat.