>
Fa   |   Ar   |   En
   سیاست انجمن‌های علمی در صیانت از اخلاق علم: تجربه‌های جهانی، تلاش‌های ملی  
   
نویسنده قانعی‌راد محمدامین ,قاراخانی معصومه ,میرزایی آیت‌الله
منبع مطالعات اجتماعي ايران - 1397 - دوره : 12 - شماره : 2 - صفحه:83 -110
چکیده    حفظ شرافت علم و ارتقای اخلاق علم در ایران مستلزم مشارکت کنشگران علم در تحول ساختاری نهاد علم و بهره‌گیری از تجربیات جهانی است. در این مقاله، با طرح سه پرسش اصلی به بررسی برنامه‌ها و عملکرد انجمن‌های علمی ایران در زمینه‌ اخلاق علم می‌پردازیم؛ ازجمله اینکه انجمن‌های علمی برای ارتقای اخلاق علم چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهند، بر سر راه فعالیت‌های خود با چه مشکلاتی روبه‌رو هستند، و درنهایت، این انجمن‌ها، در جایگاه بخشی از صاحبان نفع و نفوذ علم در ایران، برای ارتقای اخلاق علم چه پیشنهادهایی دارند. برای پاسخ به این پرسش‌ها، پیمایشی با استفاده از پرسش‌نامه و طرح پرسش‌های باز در میان انجمن‌های علمی ایران صورت گرفت که 113 انجمن پرسش‌ها را پاسخ دادند و بازگرداندند. تحلیل یافته‌ها نشان می‌دهد که انجمن‌های علمی در ایران به مسئله‌مندی و ضرورت توجه به اخلاق علم اذعان دارند و پیشنهادهای آنها برای مقابله با هنجارشکنی و پیش‌گیری از ناراستی‌های علمی در سه بعد «آموزش»، «الگوسازی حرفه‌ای» و پی‌گیری «تغییرات ساختاری و سازمانی» درخور توجه است، اما تحقق این اهداف مستلزم وجود ساختار پشتیبان، امکانات لازم برای پیش‌گیری از هنجارگریزی، مجازات هنجارگریزان و ازهمه‌مهم‌تر صیانت از استقلال انجمن‌های علمی است، مسئله‌ای که با توجه به ماهیت انجمن‌های علمی ایران و جایگاه ساختاری آنها در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به‌سادگی ممکن نیست.
کلیدواژه اخلاق علم، انجمن‌ علمی، اخلاق حرفه‌ای علم
آدرس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور, ایران, دانشگاه علامه طباطبایی, دانشکده علوم‌اجتماعی, ایران, پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, پژوهشکده مطالعات اجتماعی, ایران
پست الکترونیکی ayatmir@ihcs.ac.ir
 
   The Policy of Iranian Scientific Associations in the Preservation of the Ethics of Science (Global Experiences, National Efforts)  
   
Authors Ghanierad Mohammad Amin ,Qarakhani Masoumeh ,Mirzaie Seyyed Ayatollah
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved