مطالعه پدیده بی‌هنجاری دینی در بین دانشجویان دانشگاه‌های ایلام (ارائه نظریه مبنایی)

دین‌ یکی از کهن‌ترین نهادهای بشری است که به‌دلیل مشروعیت‌داشتنِ هنجارهایش انسجام‌آفرین است، اما دگرگونی‌های اجتماعی ممکن است سبب کاهش مشروعیت هنجارهای دینی در جامعه و استقرار هنجارهای جدید و خویش‌آفرین شوند که به پدیده‌ای به نام بی‌هنجاری دینی خواهد انجامید. در این مقاله، به‌منظور مطالعه وضعیت بی‌هنجاری دینی دربین دانشجویان دانشگاه‌های ایلام، پس از مرور مطالعات پیشین و تدوین چارچوب مفهومی در چارچوب پارادایم کیفی، سنت تفسیری و نظریه مبنایی، و با بهره‌گیری از ابزار مصاحبه نیمه‌ساختمند، داده‌های تحقیق جمع‌آوری شد. یافته‌ها نشان‌دهنده وجود پدیده بی‌هنجاری دینی دربین گروهی از دانشجویان است که شامل مراحل دین عادی، ورود به دانشگاه، تحولات زیست دانشجویی، تردید در هنجارهای دینی، بحران مشروعیت هنجارها و استقرار نظام هنجاری جدید است. دانشجویان به‌منظور رهایی از تعارض‌های ناشی از بی‌هنجاری دینی، به ایجاد گونه‌هایی از دین‌داری خودمرجع و خنثی‌سازی اثرهای آن اقدام می‌کنند. مقوله‌ کانونی این مطالعه ناحتمیّت دین است. در این مطالعه، الگوی پارادایمیک اخذشده از داده‌ها در چارچوب نظریه مبنایی درقالب عوامل علّی، زمینه‌ای، مداخله‌ای‌، راهبردی و پیامدی ترسیم، توصیف و تشریح شده است.