مقایسه‌ تاثیر بیهوشی با اسانس‌های گل‌میخک (eugenia caryophyllata)، گیاه گشنیز (coriandrum sativum) و گیاه مورد (myrtus communis) برشاخص‌های خونی و استرس در ماهی ازون‌برون (acipenser stellatus)

مطالعه‌ حاضر به‌منظور مقایسه‌ کارایی سه ماده‌ بیهوشی شامل اسانس های گل میخک (eugenia caryophyllata)، گیاه گشنیز (coriandrum sativum) و گیاه مورد (myrtus communis) بر شاخص های خونی و میزان استرس‌زایی در ماهی ازون‌برون (acipenser stellatus) (میانگین وزنی 8/21±90/62گرم) انجام شد. براساس پیش آزمایش انجام شده به‌منظور تعیین غلظت بهینه‌ هر یک از اسانس های فوق، غلظت بهینه‌ اسانس گل‌ میخک 75، اسانس گشنیز 200 و اسانس مورد 800 میلی گرم بر لیتر تعیین گردید. سپس آزمایش دوم به‌منظور مقایسه‌ اثرات اسانس های میخک، گشنیز و مورد بر شاخص های خون‌شناسی و استرس در ماهی ازون‌برون انجام شد. ماهیان با غلظت‌های بهینه‌ اسانس ها بیهوش شدند و از آنها 10 دقیقه و 24 ساعت بعد از بیهوشی خون گیری انجام شد. براساس نتایج حاصل، هیچ گونه تلفاتی در مطالعه حاضر مشاهده نشد. تاثیر بیهوشی با اسانس های مختلف بر تعداد گلبول‌های قرمز خون، میزان هموگلوبین، هماتوکریت، mch و mchc معنی‌دار نبود، اما تاثیر آنها بر تعداد گلبول‌های سفید خون و میزان mcv معنی‌دار بود (0.05>p). تاثیر زمان نمونه‌برداری بر تمام پارامترهای فوق به‌جز mch و mchc معنی‌دار بود. میزان هورمون کورتیزول و گلوکز خون نیز به‌طور معنی‌داری تحت تاثیر اسانس های بیهوشی و زمان قرار گرفت و بیشترین میزان آنها در تیمار مورد مشاهده شد. در مجموع عملکرد اسانس گشنیز و میخک در بیهوشی ماهی ازون‌برون تا حد زیادی شبیه یکدیگر بود و با عملکرد اسانس مورد تفاوت معنی‌دار داشت (0/05>p). بنابراین در مقایسه با اسانس مورد، اسانس های میخک و گشنیز مواد مناسب تری برای بیهوشی گونه‌ ازون‌برون هستند.

comparing the effect of anesthesia with clove (eugenia caryophyllata), coriander (coriandrum sativum) and myrtus (myrtus communis) oils on blood and stress indices in stellate sturgeon (acipenser stellatus)

this study was conducted to evaluate the effect of three anesthetic agents including clove (eugenia caryophyllata), coriander (coriandrum sativum), and myrtus (myrtus communis) oils on hematology indices and stress factors in stellate sturgeon (acipenser stellatus) with mean weight 62.90±8.21 g. based on the preliminary test conducted to determine the optimal concentration of each  oil, the optimal concentrations were determined to be 75, 200, and 800 mg/liter for clove, coriander, and myrtus, respectively. the second experiment was conducted to compare the effects of clove, coriander, and myrtus oils on hematological indicators and stress factors in stellate sturgeon. the fish were anesthetized with optimal concentrations of oils, and blood samples were taken 10 minutes and 24 hours after anesthesia. based on the results, no mortalities were observed in the present study. the effect of anesthesia with different oils on red blood cell count, hemoglobin, hematocrit, mch, and mchc was insignificant, but the effects on white blood cell count and mcv were significant (p<0.05). the timing of sampling significantly affected all the above indices except for mch and mchc (p<0.05). cortisol hormone and blood glucose levels were also significantly influenced by anesthetic agents and sampling time, and their highest levels were observed in the myrtle oil treatment. in general, the performance of coriander and clove oils in the anesthetizing stellate sturgeon was quite similar and significantly different from that of myrtle oil (p<0.05). therefore, compared to myrtle oil, clove and coriander oils are more suitable for stellate sturgeon anesthesia.