تنوع ریختی جمعیت‌های کفال پوزه باریک chelon saliens (risso, 1810) در بخش جنوبی حوضه دریای خزر با استفاده ازروش ریخت‌سنجی هندسی

مطالعه و بررسی گونه‌های غیر بومی در راستای حفاظت از ذخایر سایر گونه‌ها حائز اهمیت است. این مطالعه، به‌منظور بررسی تغییرات ریختی جمعیت‌های ماهی کفال پوزه باریک (chelon saliens) از حوضة جنوبی دریای خزر به‌اجرا درآمد، بدین‌منظور، در طی سال‌های 1400-1399 با استفاده از تور پره، تعداد 238 قطعه از 7 ساحل مختلف شامل آستارا (35 نمونه)، تالش (45 نمونه)، بندر انزلی (50 نمونه)، کیاشهر (33 نمونه)، لنگرود (15 نمونه)، چابکسر (40 نمونه) و ساری (13 نمونه) صید شدند. پس از عکس‌برداری از سمت جانبی نمونه‌ها، تعداد 14 نقطه لندمارک روی تصاویر دوبعدی نمونه‌ها تعریف و رقومی‌سازی شد. داده‌های حاصل از شکل بدن پس از آنالیز پروکراست، با استفاده از آنالیزهای آماری از جمله تحلیل مولفه‌های اصلی (pca)، تحلیل همبستگی کانونی (cva) و تحلیل خوشه‌ای (ca) مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین الگوهای تغییر شکل هر جمعیت نسبت به شکل میانگین جمعیت‌ها در شبکة تغییر شکل مصورسازی شد. نتایج نشان داد که بین جمعیت‌های مورد مطالعه از لحاظ ریختی تفاوت معنی‌داری وجود دارد. بیشترین فاصله ماهالانوبیس و پروکراست به‌ترتیب بین جمعیت‌های لنگرود و ساری به‌دست آمد. عمده تفاوت‌های ریختی مشاهده شده نیز مربوط به موقعیت دهان، اندازة سر، عمق بدن و طول ساقة دمی بود که این تغییرات، انعطاف‌پذیری ریختی بالای این گونة غیر بومی در بخش‌های مختلف حوضة دریای خزر وابسته به زیستگاه را بیان می‌کند.

morphological variation in leaping mullet populations, chelon saliens (risso, 1810) in the southern part of the caspian sea basin using geometric morphometric method

it is important to study and investigate exotic species to protect their stocks. this study was carried out to investigate the morphological change in chelon saliens populations from southern basin of the caspian sea. for this purpose, during 2020-2021, by beach seine nets, 238 specimens were collected from seven costs including astara (35 samples), talash (45 samples), bandar anzali (50 samples), kiashahr (33 samples), langaroud (15 samples), chaboksar (40 samples) and sari (13 samples). after imaging the lateral view of the samples, some 14 landmark-points were defined and digitized on the two-dimensional images. the body shape data after generalized procraust analysis were exposed to statistical analysis including principal component analysis (pca), canonical variate analysis (cva) and cluster analysis (ca). also, the deformation patterns of each population related to consensus shape of the populations in the deformation grids were illustrated. the results showed that there is a significant difference among the studied populations in terms of morphology. the highest mahalanobis and procraust distances were obtained in langaroud and sari, respectively. the main morphological differences were related to the position of the mouth, head size, body depth and caudal peduncle length, indicating the high morphological flexibility of this exotive species in adaptation with different habitats of the caspian sea basin.