ارزیابی ذخایر شاه میگوی آب شیرین (astacus leptodactylus eschscholtz, 1823) در سد ارس جهت ارائه مدیریت صید پایدار

سد ارس دارای اهمیت اکولوژیک و اجتماعی-اقتصادی برای استان آذربایجان غربی محسوب می‌شود که یکی از منابع صادراتی بکر و با اهمیت آن شاه میگوی دراز آب شیرین (astacus leptodactylus) است. به منظور بررسی وضعیت ذخایر این گونه از دو مدل cmsy و bsm با استفاده از داده‌های صید سال 1392-1397 استفاده شد و همچنین یک عملیات نمونه برداری در تیرماه 1400 در دریاچه سد ارس صورت پذیرفت. میانگین وزن صید شده برابر با 88/91 گرم، طول کل 13/88 و طول کاراپاس 7/5 سانتی متر ثبت شد. میزان cpue محاسبه شده در ایستگاه si1 و در ایستگاه si2 به ترتیب برابر 0/06 و 0/013 (عدد در هر تله در شبانه روز) محاسبه گردید. شاخص‌های نقاط مرجع شیلاتی شاه میگوی سد ارس به دست آمده از دو مدل cmsy و bsm، حداکثر میزان برداشت پایدار از منابع شاه میگوی سد ارس بین 18 تا 24 تن برآورده کرد. این نتایج بیانگر افت شدید ذخیره و برداشت بیش از حد از میزان صید پایدار طی سالیان گذشته بوده است. بنابراین می‌توان بطور کلی نتیجه گیری نمود که ذخایر شاه میگوی آب شیرین سد ارس به شدت آسیب دیده است و با بررسی شاخص‌های جمعیتی، ذخایر و همچنین دلایل و اثرات کاهش ذخایر می توان امید داشت که اگر بازسازی ذخایر با برنامه ریزی و تبیین بهره برداری بر اساس برداشت پایدار باشد، بر مبنای میزان مجاز قابل برداشت، تعیین شده به صورت کاربردی، در این مطالعه می‌توان به بازسازی ذخایر این گونه و جلوگیری از انقراض آن کمک کرد.

stock assessment of aras crayfish (astacus leptodactylus eschscholtz, 1823) for sustainable fishing management

aras dam has ecological and socio-economic importance in the west azerbaijan province, which freshwater crayfish (astacus leptodactylus) is one of the pristine and important sources of export. to investigate the stock status of this species, two models cmsy and bsm were used from 2013 to 2018 and catch data were analyzed in this respect. sampling was performed in july 2021 in aras dam reservoir. the average catch weight was 88.91 g, total and carapace length was 13.88 cm and 7.5 cm, respectively. the amount of cpue (number per trap per day) calculated per day in station i and sii were 0.06 and 0.013, respectively. fisheries reference points obtained from cmsy and bsm models showed that the maximum sustainable yield of aras dam crayfish was between 18 and 24 t. these results indicated a sharp decline in stock and fishing over the sustainable yield, during the past years. therefore, it can be generally concluded that the freshwater crayfish stocks of aras dam severely damaged. considering the population parameters, and stock status, as well as the reasons of stock depletion, it can be hoped that if the stock rebuilding program and also the exploitation is defined based on sustainable harvest and maximum allowable catch planned gathered from the results of this study. therefore, rebuilding of the stocks of this species and prevent its extinction are possible.