تغییرات سالانه شاخص‌های تولیدمثلی خرچنگ شناگر آبی (portunus pelagicus, linnaeus, 1758) در سواحل خلیج‌فارس (مطالعه موردی سواحل استان خوزستان )

خرچنگ شناگر آبی یکی از مهمترین سخت پوستان دارای ارزش تجاری و شیلاتی در آب های نیمه گرمسیری جهان است. در این مطالعه زیست‌شناسی تولیدمثل خرچنگ شناگر آبی (portunus pelagicus) بررسی گردید. نمونه‌ها ی خرچنگ به‌صورت ماهانه و از طریق صید ترال در سواحل خوزستان با تاکید بر صیدگاه بوسیف از فروردین تا اسفند ماه 1395 جمع آوری گردید. در مجموع 567 خرچنگ جمع‌آوری شد که از این میان 221 عدد نر و 346 عدد ماده بود. نسبت جنسی ماده به نر در این مطالعه به شکل 1 به 0.6 بود. دامنه عرض کاراپاس و وزن بدن به‌ترتیب بین 164‌– ‌60.9 میلی‌متر و بین 387.7 – 15.2 گرم در نرها و بین 174 – 67.5 میلی‌متر و بین 434.1 – 18.3 گرم در ماده‌ها و میانگین عرض کاراپاس در خرچنگ‌های نر و ماده به ترتیب 1.59 ± 119.37 و 1.32 ± 130.15 میلی‌متر و میانگین وزن بدن 5.92 ± 135.58 و 4.49 ± 156.54 گرم اندازه‌گیری شد. وزن بدن در خرچنگ‌های ماده به‌شکل معنی‌داری (حدود 15درصد) بیش‌تر بود (p˂0.05). شاخص گنادوسوماتیک در اسفند ماه بیش‌ترین مقدار را دارا بود. همچنین بیش‌ترین تعداد ماده‌های حاوی تخم متعلق به ماه‌های اردیبهشت و خرداد بود. نتایج مربوط به بررسی ارتباط میان وزن توده تخم و وزن کل بدن نشان داد که وزن توده تخم با وزن کل بدن ارتباط بیش‌تری نسبت به عرض کاراپاس دارد. در مجموع به نظر می رسد خرچنگ شناگر آبی در سواحل خوزستان در شرایط محیطی مناسبی از نقطه نظر تولیدمثلی قرار دارد و می تواند چند بار در طول یک سال در این سواحل تولیدمثل نماید. بنابراین این گونه می تواند به یک پتانسیل اقتصادیِ صادراتی و ارزآور تبدیل شود.

Annual fluctuations of reproductive indices in Blue swimming crab (Portunus plagicus, Linnaeus, 1758) in Persian Gulf (Case study, Khuzestan Province coasts)

Blue swimming crab is one of the most important crustacean and known as a commercial species in subtropical areas. This study investigated the reproductive biology of blue swimming crab, Portunus pelagicus. Sampling was run monthly through trawl catches in the Khuzestan coast, most of the specimens were catch at the Bousif fishing site, from April to March 2017. A total of 567 crabs were collected of which 221 were males and 346 females, with a male: female ratio of 0.6:1. The carapace width and weight ranged from 60.9164mm and 15.2387.7g in males and 67.5174mm and 18.3434.1g in females, respectively. The mean carapace width was 119.37±1.59mm and 130.15±1.32mm and mean weight were 135.58±5.92g and 156.54±4.49g in male and female crabs, respectively. Body weight was significantly higher in female crabs (about 15%) (P<0.05). Gonadosomatic index was the highest in March. Also, the number of ovigerous females was the highest during MayJune. The results of correlation between egg mass and total body weight showed that egg weight was more related to carapace width than body weight. Totally, it seems that the blue swimming crab has optimum reproductive environmental condition in Khuzestan coasts and could reproduce several times a year on these coastal waters. Therefore, it is possible to be a potential for export economy.