بررسی قرابت خویشاوندی ماهیان جنس rutilus rafinesque, 1820 در سواحل جنوبی دریای خزر (بندرترکمن، شلمان‌رود و رود ارس) بر اساس صفات استخوان‌شناسی

این تحقیق با هدف بررسی قرابت خویشاوندی ماهیان جنس rutilus در سواحل جنوبی دریای خزر انجام گردید. برای این تحقیق  در مجموع تعداد 30 قطعه ماهی از سه جمعیت ماهی کلمه (بندرترکمن، رودخانه شلمان‌رود و رود ارس) به عنوان درون‌گروه و 10 قطعه ماهی سفید از صیدگاه بندرترکمن به‌عنوان برون‌گروه  تهیه شد. تمامی نمونه‌ها بر اساس دستورالعمل استاندارد شفاف‌سازی شده و اجزاء اسکلتی آن‌ها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به‌منظور استنباط نتایج تبارشناسی، تعداد 33 حالت‌ صفت استخوان‌شناسی انتخاب و تبارنگار مبتنی بر بیشترین پارسیمونی در نرم‌افزار tnt ترسیم گردید. نتایج به دست آمده  بیان‌گر هم‌تبار بودن سه جمعیت کلمه با پشتیبانی 100% بود. در این میان ماهی کلمه بندرترکمن با پشتیبانی 65% درخت‌های ممکن به‌عنوان گروه پایه‌ای (قدیمی‌ترین گروه) مشخص گردید و دو گروه کلمه ارس و کلمه شلمان‌رود به‌عنوان خویشاوندان جدیدتر در یک خوشه قرار گرفتند. بر اساس نتایج  استخوان‌شناسی این مطالعه و بر اساس خویشاوندی نزدیک‌تر کلمه ساکن رودخانه ارس و کلمه کورا، به نظر می‌رسد کلمه شمالی (r. rutilus) که به‌عنوان گونه ساکن آب‌های شیرین سواحل جنوبی دریای خزر از جمله رودخانه ارس شناخته می‌شود، در واقع همان گونه کلمه خزری نژاد کورا (r. caspicus) می باشد. کلمه‌ی رودخانه ارس احتمالاً به‌واسطه زندگی در این رودخانه با شرایط متفاوت محیطی تحت تاثیر انعطاف‌پذیری ریختی، تفاوت‌های استخوان‌شناسی را با جمعیت آن در سواحل جنوب غربی دریای خزر کسب کرده است که این مسئله نیاز به تایید توسط مطالعات تکمیلی دارد. همچنین این احتمال نیز وجود دارد که کلمه خزری نژاد ترکمنی یک آرایه متمایز از گونه‌های کلمه خزری و شمالی باشد.