بررسی سطوح مختلف پتانسیل اکسیداسیون احیای (orp) آب بر پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب، شاخص‌های خون‌شناسی و هورمون کورتیزول ماهی کپور معمولی (cyprinus carpio)

مطالعه پتانسیل اکسیداسیون احیایی (orp) آب یک شاخص فیزیکوشیمیایی است که تحت تاثیر مجموعه مواد اکسیدکننده و احیاء‌کننده در آب می‌باشد. این شاخص علاوه بر اینکه بسیاری از پارامترهای کیفی آب را تحت تاثیر قرار می‌دهد، خود به تنهایی بیان‌گر شرایط عمومی کیفی آب نیز می‌باشد. با توجه به اهمیت و اثرات این شاخص بر سلامت زیستی آبزیان، تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر سطوح مختلف orp آب بر شاخص‌های خون‌شناسی، هورمون کورتیزول ماهی کپور معمولی (cyprinus carpio) و فاکتورهای فیزیکوشیمیایی آب شامل cod، bod، toc، نیترات و فسفات انجام گرفت. برای انجام این تحقیق، تعداد 72 قطعه ماهی کپور معمولی با وزن متوسط 5±60 گرم در 4 تیمار orp با سطوح 250-200 (تیمار شاهد)، 300-250 (تیمار اول)، 350-300 (تیمار دوم)، 400-350 (تیمار سوم) میلی‌ولت و با سه تکرار در مخازن 70 لیتری به مدت چهار هفته قرار گرفتند. در طول تحقیق، سطوح مختلف orp در تیمارهای مختلف با اُزون‌دهی توسط دستگاه اُزون‌ساز به‌صورت روزانه تنظیم و اندازه‌گیری orp نیز با دستگاه orp‌متر دیجیتال انجام گردید. بر اساس نتایج، با افزایش سطح orp در تیمارها، میزان هورمون کورتیزول خون ماهیان در تیمارهای اُزون‌دهی شده افزایش یافته و تفاوت معنی‏داری (0.05≥p) با تیمار شاهد نشان دادند و بیشترین تلفات (42%) مربوط به تیمار دوم و سوم بود. نتایج فاکتورهای کیفی آب نشان داد که با افزایش سطح orp، فاکتورهای bod، cod و نیترات به‌طور معنی‌داری کاهش یافتند، اما افزایش سطح orp تاثیر معنی‌داری بر شاخص‌های فسفات و toc نشان نداد. همچنین، با افزایش سطح orp، نتایج شاخص‏ های خون‌شناسی، افزایش معنی‌داری بین تیمارهای تحقیق در شاخص‌های گلبول سفید (wbc)، گلبول قرمز (rbc)، متوسط حجم گلبولی (mcv) و نوتروفیل نشان دادند. شاخص‌های متوسط هموگلوبین گلبولی (mch)، هماتوکریت (hct)، هموگلوبین (hb)، غلظت متوسط هموگلوبین گلبول قرمز (mchc) و مونوسیت تفاوت معنی‌داری بین تیمارها نشان ندادند. به‌طور لی نتایج تحقیق نشان داد که دامنه orp در محدوده 250 تا 300 میلی‌ولت نه تنها اثر منفی بر ماهیان و تلفات آنها ندارد، بلکه با بهبود شاخص‌های کیفی آب شرایط را برای زیست ماهیان نیز بهتر می‌کند.