تحلیل مضمون تفکرات قالبی نسبت به قومیت (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه اصفهان)

هدف اصلی این نوشتار بررسی تفکرات قالبی و نگرش گروه‌های مختلف قومی نسبت به یکدیگر است. منظور از گروه قومی، گروهی از انسان‌ها است که اعضای آن دارای ویژگی‌های نیایی و اصل و نسبی یکسان یا مشترک هستند. رویکرد این پژوهش مبتنی بر روش‌شناسی کیفی است و جمع‌آوری اطلاعات از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند و تجزیه و تحلیل آنها نیز بر اساس تحلیل مضمون انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دانشگاه اصفهان تشکیل می‌دهند که از بین آنها 30 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند به گونه‌ای انتخاب شدند که برای هریک از گروه‌های قومی شش گانه (ترک، لر، فارس، بلوچ، عرب و کرد) تعداد کم و بیش یکسانی در نمونه وارد شوند. محتوای مصاحبه‌ها طی سه مرحله کدگذاری و یک مدل تماتیک از آن استخراج گردید که بیانگر وجود دو گرایش متضاد به طور همزمان است: از یک سو، نوعی احساس مبتنی بر انحصار طلبی قومی دیده می‌شود، به این معنا که هر یک از اقوام بر ویژگی‌ها و هویت قومی منحصر به فرد خویش تاکید می‌کنند و از سوی دیگر، نوعی چندگانگی قومی در میدان مورد مطالعه دیده می‌شود که با تاکید بر همبستگی ملی، اختلافات بین قومی را تا حدی کنار زده خیر عمومی را در راستای حفظ یکپارچگی و امنیت کشور مورد توجه قرار می‌دهد.