بررسی وضعیت مولفه‏های سرمایه اجتماعی شهری در شهرهای مرکزی استان آذربایجان‌شرقی

سرمایه اجتماعی مفهومی چند بعدی، شامل: شبکه‌ها، اعتماد و هنجار است که بر کیفیت روابط اجتماعی و ساختار این روابط تاکید دارد. این مقاله سرمایه اجتماعی در شهرهای مرکزی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی را می‏سنجد. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است که به دنبال ارایه تصویری از میزان سرمایه اجتماعی در میان افراد 15 سال به بالای 19 شهر مرکزی ساکن در استان آذربایجان شرقی است. حجم نمونه تحقیق 739 نفر تعیین گردید. شیوه نمونه‌گیری نیز سهمیه‌ای متناسب بود و برای گردآوری اطلاعات از تکنیک پرسشنامه استفاده شد. براساس الگوی پیشنهادی استون و هیوز سه بُعد سرمایه اجتماعی، شامل: بعد غیررسمی، نهادی و تعمیم یافته مورد استفاده قرار گرفت و برای حصول اطمینان از روایی سوال‏های پرسشنامه از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده در میان شهرها در رتبه‌بندی سرمایه اجتماعی غیررسمی، تعمیم یافته و نهادی، شهرهای بستان‌آباد و ملکان در رتبه نخست قرار داشتند و شهرهای تبریز، سراب و جلفا در رتبه پایین‌ قرار داشتند. مقایسه انواع سرمایه اجتماعی در میان زنان و مردان، حاکی است که در سرمایه اجتماعی غیررسمی و تعمیم یافته میانگین مردان بیش از زنان است، در حالی‏که در سرمایه اجتماعی نهادی میانگین زنان از مردان بیشتر است. کمترین اعتماد پاسخگویان در میان اعتماد به گروه‌ها و سازمان‌ها، عبارتنداز: رادیو و تلویزیون خارجی، کسبه و بازاریان و روزنامه‌ها و بیشترین میزان اعتماد معطوف به گروه‌های اجتماعی، معلمان، پلیس و نیروی انتظامی، اساتید دانشگاه و پزشکان است.واژه‏های کلیدی: